RORSCHACH, Hermann (1884-1922) İsviçreli psikiyatrist. Ruhsal bozuklukların tanısında kullanılan ve kendi adıyla anılan psikolojik test yöntemini geliştirmiştir,
8 Kasım 1884’te Zürich’te doğdu, 2 Nisan 1922’de Herisau’da öldü. Bir resim öğretmeninin oğluydu. Ortaöğrenim döneminde resme, desen çizmeye büyük ilgi duymasına karşın, çeşitli üniversitelerde yaptığı tıp öğrenimini, 1909’da Zürich Üniversitesi’nde tamamladı. Bir yandan Münstelingen Akıl Hastanesi’nde görev yaparken, öte yandan da, o dönemin ünlü psikiyatristlerinden biri olan Eugen Bleuler’le üniversitede birlikte çalışan Rorschach, sanrılar üzerine teziyle 1912’de psikiyatri uzmanı oldu.
1913’te bir yıla yakın bir süre Rusya’da Moskova yakınlarında bir sanatoryumda çalıştı. Dönüşünde Herisau kanton akıl hastanesinde başhekim yardımcısı olan Rorschach, ölümüne değin bu görevde kaldı. Bleuler ve Jung’ un etkisiyle psikanalize duyduğu ilginin sonucu olarak, 1919’da İsviçre Psikanaliz Derneği’nin kuruluşuna katıldı ve derneğin ikinci başkanı seçildi.
Rorschach, psikanalizin bireysel psikoloji ve kültür araştırmalarında yeni bir çığır açtığı dönemde bir psikiyatrist olarak bilimsel ve mesleki yaşamına başladı. Biiinç-dışı coşkuların, duyguların ölçülebilir olup olmadığı sorunuyla daha tıp öğrenimi sırasında yakından ilgilenmişti. Rusya dönüşü, yerel dinsel toplulukların önderlerinin kişilik yapıları üzerinde çalışırken, topladığı psikolojik verilerin değerlendirilmesinde, belirgin bir şey anlatmayan ama bir resmi andıran biçimlerin iyi bir test aracı olarak kullanılabileceklerini düşündü. Bu yöntemi uygulayarak yaklaşık 300 akıl hastası ve 100 sağlıklı insan üzerinde gerçekleştirdiği deneylerinin sonuçlarını ve bugün kendi adıyla anılan test yöntemini sunduğu Psychodiagnos-tik (“Ruhsal Tanı”) adlı kitabı ölümünden kısa bir süre önce 1921’de yayımlandı.
Rorschach testinin malzemesi, on tane kart üzerine yapılmış bir dizi standart ve simetrik biçimli mürekkep lekesidir. Kartların yarısındaki lekeler siyah-beyaz, diğerleri çok renklidir. Test mürekkep lekelerinin oluşturduğu rasgele ve anlamsız şekillerin yorumlanmasına dayanır. Yorumlar kadar, kartları yorumlama ve tepki gösterme süresi, hangi kana daha çabuk, hangisine daha geç yanıt verildiği de değerlendirmede önemlidir. Testin ilk evresinde, uzman edilgin kalarak hastanın yanıtlarını kaydeder. İkinci evrede ise uzman etkin biçimde hastayı, yanıtlarının bir yoruma dönüşmesi, içeriğinin belirginleşmesi için yönlendirir.
Rorschach test yöntemi 1930’lara kadar pek önemsenmemiş, fakat klinik uygulamalardaki kullanışlığı görüldükten sonra geliştirilerek, günümüzde dinamik psikiyatri anlayışının temel tamlama yöntemlerinden biri durumuna gelmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Psychodiagnostik, 1921, (“Ruhsal Tanı”); Gesammelte Aufsatze,(ö.s.), 1965,(“Toplu Makaleler”).
• KAYNAKLAR: H.Ellenberger, The Life and Work of Hermann Rorschach, 1954; Rickers-Ovsiankına, Rorschach Psychology, 1960.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi