RICKETTS, Howard Taylor (1871-1910)
ABD’li patoloji uzmanı. Kayalık Dağlar lekeli humması ve tabardillo adıyla bilinen bulaşıcı hastalıkların etkenini tanımlayarak ilk kez “riketsiya” türü mikroorganizmaların varlığını açıklamıştır.
9 Şubat 1871’de Ohio Eyaleti’ndeki Findlay kasabasında doğdu,3 Mayıs I910’da Meksika’nın başkenti Mexico’da öldü. 1897’de Chicago’daki Northwestern Tıp Fakültesi’ni bitirip, bir hastanede pratisyen hekim olarak stajını tamamladıktan sonra, 1898’de Rush Tıp Oku-lu’nda patoloji dersleri vermeye başladı. Laboratuvar teknikleri konusundaki bilgisini artırmak amacıyla 1901’de Avrupa’ya giderek, Berlin’de, Viyana’da ve Paris Pas-teur Enstitüsü’nde araştırmalar yaptıktan sonra ülkesine döndü ve 1902’de Chicago Üniversitesi’nde patoloji doçentliğine atandı. Yerli halkın tabardillo diye adlandırdığı bulaşıcı bir hastalığı incelemek üzere gittiği Meksika’da bu hastalığa yakalanarak öldü.
Ricketts, 1906 baharında, yüksek ateş ve deride kırmızı lekelerin oluşması gibi belirtileriyle tifüs benzeri bir hastalık olan Kayalık Dağlar lekeli hummasını araştırmaya başladı. Önce hastalığın bir tür keneyle bulaştığını, larva evresindeyken kemirici hayvanların vücuduna bırakılan bu kenelerin erişkin duruma geldiğinde hastalık yapıcı mikroorganizmayı insanlara taşıdığını belirledi. 1909’da da, bu keneler aracılığıyla hastalık aşıladığı deney hayvanlarının kanında, kenelerde ve yumurtalarında gözlemlediği aynı tür mikroorganizmaya rastlayarak, hastalık yapıcı etkeni incelemeye girişti. Birkaç ay sonra, o güne değin bilinmeyen, bakteri ile virüs arası bir mikroorganizmanın söz konusu olduğunu anladı; bakteriden daha küçük, virüsten daha büyük olan bu mikroorganizmalar, bakteriler gibi yaşamlarını tek başlarına sürdüremiyor, ancak virüsler gibi canlı hücrenin içinde yaşayabiliyorlardı.
Aynı yıl, Mexico dolaylarında başgösteren ve yerli halk arasında tabardillo adıyla bilinen bulaşıcı hastalığı incelemek üzere iki asistanıyla birlikte Meksika’ya giden Ricketts, bu hastalığın tifüsten başka bir şey olmadığını ve Nicolle’ün açıkladığı gibi vücut bitleriyle taşındığını gösterdi. Hastalık yapıcı mikroorganizmayı tanımlamayı başardıktan birkaç ay sonra tifüse yakalanarak yaşamını yitiren Ricketts’in anısına, Kayalık Dağlar lekeli humması, tifüs ve benzeri bulaşıcı hastalıklara neden olan mikroorganizmalara riketsiya (Rickettsia) adı verildi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi