SİMEON I (?-927) Bulgar hanı. Başkenti Constantinopolis olan bir Bulgar-Bizans imparatorluğu kurmak için mücadele etmiştir.
Doğum tarihi ve yeri bilinmiyor. 27 Mayıs 927’de öldü. Bulgar Hanı I. Boris’in üçüncü oğludur. Büyük unvanıyla anılır. Çocukluğunu geçirdiği Constantinopolis’te (İstanbul) Yunan ve Bizans edebiyatı üzerine derin bir bilgi edindi. Babasının 889’da tahttan çekilmesinin ardından tahta çıkan ağabeyi Vladimir putperestliği yeniden egemen kılmaya kalkışınca, onu tahttan indiren I.Boris tarafından 893’te Bulgar hanı yapıldı.
Bizanslılar’ın Bulgar tacirlerin mallarını sattıkları Constantinopolis’teki pazarı Selanik’e taşıyıp gümrük vergisinin yükseltilmesinin neden olduğu ticari anlaşmazlık çözümlenemeyince 894’te Doğu Trakya’daki Bizans topraklarına saldırdı. Ancak Bizans İmparatoru VI.Leon’un yardıma çağırdığı Macarlar karşısında yenilgiye uğradı. Bulgaristan’ın güney bölgesini işgal eden Bizanslılar’la bir ateşkes antlaşması yaparak zaman kazandıktan sonra Peçenekler’den aldığı yardımla Macarlar’ı bölgeden uzaklaştırdı. Ardından 896’da Bizanslılar’ı Bulgarophygon’da (bugün Babaeski) yenerek kesin bir üstünlük sağladı. Aynı yıl yapılan barış antlaşmasıyla Bizans her yıl Bulgarlar’a haraç vermeyi kabul etti.
912’de Bizans tahtına çıkan VII. Konstantinos’ un naibi olarak ülke yönetimini üstlenen Aleksan-dros, Bulgarlar’a haraç ödemeyi reddedince Bizans’a karşı yeni bir sefer düzenledi. Ağustos 913’te Cons-tantinopolis surlarına dayandı. Bizans başkentini ele geçirmenin güçlüğünü kavrayınca, aynı yıl ölen Alek-sandros’un yerine yönetimi üstlenen patrik Nikolaos başkanlığındaki naipler kuruluyla görüşme isteğinde bulundu. Yaptığı görüşmeler sonucu Bizans’tan önemli ödünler aldı. Aynca VII. Konstantinos’u kızıyla evlendirerek kayınpeder sıfatıyla Bizans’ta iktidarı denetimine almayı amaçladı. Patriğin elinden imparatorluk tacını giydikten sonra ülkesine döndü.
Bu sırada Bizans’ta iktidarı ele geçiren VII. Konstantinos’un annesi imparatoriçe Zoe yapılan tüm sözleşmeleri geçersiz sayarak I.Simeon’un imparatorluk unvanını reddetti. Bunun üzerine saldırıya geçen I.Simeon Trakya’yı geçerek Eylül 914’te Hadrianapo-lis’i (Edirne) aldı. Ağustos 917’de, karşı saldırıya geçen Bizans ordusunu Akhelons’ta yok etti. Bunu Constantinopolis yakınlarındaki Katasyrtai’deki Bizans yenilgisi izledi. Böylece Balkan Yarımadası’na egemen olan I.Simeon, 918’de Kuzey Yunanistan’ı geçerek Korent Boğazı’na dek ilerledi.
Bu sırada Bulgarlar’a karşı yürütülen savaşta başarısızlığa uğrayan imparatoriçe Zoe’yi iktidardan uzaklaştırarak naipliği üstlenen Romanos Lacapenos, 919’da kızını VII. Konstantınos’la evlendirdikten sonra 920’de damadıyla ortak imparatorluk tacını giydi. I.Simeon planlarını gerçekleştirmede büyük bir engel olarak gördüğü bu gelişmenin ardından 923’te Hadrianapolis’i alarak 924’te yeniden Constantinopolis surlarına dayandı. Kenti ele geçirmek için gereksindiği gemileri vermeleri için Araplar’a yaptığı başvuru sonuçsuz kalınca ülkesine döndü. Romanos 925’te ona, yalnızca Bulgar imparatoru olarak kabul edildiğini ve Bizans imparatorluğuyla ilgisinin olmadığını bildirdi.
Bulgaristan-Bizans mücadelesi Balkan ülkelerine ve özellikle Sırbistan’a doğrudan yansıdı. 924’te Bizans yanlısı tutum alan Sırplar’a karşı gönderilen Bulgar ordusu yenilgiye uğradı. 926’da Sırplar’la barış yapmak zorunda kalan I.Simeon, Bizans’a karşı yeni bir seferin hazırlığını sürdürdüğü sırada birdenbire öldü. Yerine oğlu Peter geçti.
I.Simeon iktidarı sırasında, babasının Roma’dan ve Bizans Patrikhanesi’nden bağımsız bir kilise kurma çabasını sürdürerek Bulgar Patrikhanesi’ni kurdu. Bizans’ta yazılan edebiyat, hukuk, din yapıtlarının Slavca’ya çevrilmesini ve Slav dilinde yeni kitaplar yazılmasını özendirdi. Anıtsal kiliselerle ve saraylarla donattığı başkent Preslav’ı bir sanat ve edebiyat merkezi durumuna getirdi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi