SCHUSCHNIGG, Kurt von (1897-1977) Avusturyalı devlet adamı. Avusturya’ nin Almanya’nın egemenliği altına girmesini engellemeye çalışmıştır.
14 Aralık 1897’de Gardo Gölü yakınında Riva’da (bugün İtalya’da Trentino Alto Adige bölgesinde) doğdu, 18 Kasım 1977’de Innsbruck’ta öldü. Bir subayın oğluydu. Ortaöğrenimini bir Cizvit okulunda yaptı. I. Dünya Savaşı’nda, İtalya cephesinde savaştı; 1918’de tutsak düştü. 1919’da serbest kaldıktan sonra Innsbruck Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi görerek 1922’de doktora derecesi elde etti. 1927’de Hıristiyan Sosyalist Parti’den parlamentoya seçildi. 1932’de adalet bakanı olarak Engelbert Dollfuss hükümetine girdi, ertesi yıl ek olarak eğitim bakanlığım da üstlendi. 1934’te Dollfuss’ un öldürüldüğü Nazi darbesi sırasında denetimi eline alarak başbakan oldu, o sırada hükümet ortağı olan Heirmvehr (Yurt Savunması) adlı İtalyan faşizminin ilkelerine göre örgütlenmiş partinin iktidarım tehlikeye düşürmesinden çekinerek, örgütün başkanı prens Strahmberg’i Mayıs 1936’da başbakan yardımcılığından ve Vaterlaendische Fron’un (Anavatan Cephesi) başkanlığından uzaklaştırdı, muhafazakâr partileri içinde barındıran bu cephenin başkanlığını üstlendi. Ekim ayında da Heimwehr’i tümüyle dağıttı.
Temmuz 1936’da Almanya ile imzalanan antlaşmayla Avusturya’nın bağımsızlığının tamnması ve içişlerine karıştırılmaması karşılığında Avusturyalı Naziler’e bazı ayrıcalıklar tanımayı kabul etti. 1937 yılı boyunca Almanya tarafından desteklenen Avusturyalı Naziler, ülkenin her yanında şiddet eylemlerini artırdılar. Schuschnigg, 12 Şubat 1938’de, Hitler’in davetini kabul ederek, onunla Berchtesgaden’de bir görüşme yaptı. Hitler’in isteklerinin kabul edilmemesi halinde Avusturya’nın işgal edileceği tehdidi altında, tutuklu olan tüm Naziler’in serbest bırakılması ve Naziler’in hükümete alınmasını öngören bir antlaşmayı imzaladı. Viyana’ya döndükten sonra bir genel af ilan ederek Naziler’in başı Artur-Seyss-Inquart’ı içişleri bakanı yaptı. 24 Şubat’ta, daha fazla taviz veremeyeceğini ve Avusturya’nın hiç bir zaman bağımsızlığından gönüllü olarak vazgeçmeyeceğini bildirdi. Bunun üzerine Naziler Graz’da ayaklandılar. Schuschnigg 1934’ten beri baskı altında olan Sosyal Demokratlar’a ve işçi sendikalarına yönelmekten başka çare bulamayınca ülkenin bağımsızlığı için hükümete yardımcı olmaya hazır olduklarım belirten Sosyal Demokratlar’ın partilerini kurmalarına izin verdi. Bu arada, başvurduğu Mussolini’den de istediği desteği alamayınca Avusturya’nın bağımsızlığının teyit edilmesi için 13 Mart 1938’de bir halkoylaması yapılacağını duyurdu. Bunun üzerine, Avusturya’yı işgal kararı alan Hitler’in buyruğuyla Alman birlikleri 11 Mart’ta Avusturya sınırına yığınak yapmaya başladı. Schuschigg, halkoylamasından vazgeçtiğini bildirdiyse de Hitler bunu yeterli bulmadı ve istifasını istedi. Aynı gün istifa eden Schuschnigg, 12 Mart’ta Avusturya’yı işgal eden Naziler tarafından tutuklandı ve Müttefikler’ce serbest bırakıldığı Mayıs 1945’e değin toplama kamplarında kaldı.
Serbest bırakıldıktan sonra, ABD’ye göç etti. 1948’de St. Louis Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü oldu. 1967’de Avusturya’ya geri dönen Schuschnigg’in siyasi konulara ilişkin kitapları vardır.
Türk Ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi