RAMUS, Petrus (1515-1572)
Fransız, filozof. Aristotelesçi Skolastiğe karşı Cicero ve Quintilianus’ un görüşlerine dayalı bir mantık geliştirmiştir.
Cuth’de doğdu, 26 Ağustos 1572’de Paris’te Saint-Barthelemy kıyımında öldürüldü. Yoksul bir ailenin çocuğu olduğundan, küçük yaşta gündüzleri Navarre Koleji’nde hizmetçilik ederek geçimini sağlamaya çalıştı, geceleri de öğrenimini sürdürdü. 1527’de Paris Akademi-si’ne girdi, orada üç buçuk yıl felsefeci Hennuyer’nin, sonra papaz Lisiaux’nun derslerini izledi. Önceleri Aristoteles mantığı üzerinde çalıştı, bu mantığı bilim ve felsefe sorunlarının çözümünde yeterli bulmadığından Platon’un yapıtlarım incelemeye koyuldu. Birkaç yıl değişik okullarda felsefe ve mantık okuttu. Aristoteles mantığının geçersizliğini, bilimsel sorunları çözmede yetersizliğini, özellikle tanrıbilim konusunda yanıltıcı olduğunu içeren kitapları yüzünden suçlandı, yargılanarak kitapları yasaklandı. Bir süre sonra College de France’ta felsefe okutmaya başladı, 156l’de Katoliklik’ten ayrılıp Protestan oldu, İsviçre’ye, oradan Almanya’ya geçerek Hei-delberg Üniversitesi’nde görev aldı.
Ramus felsefe ve tanrıbilim dışında yazın ve matematik konularında da çalışmalarını sürdürmüş, felsefe sorunlarının açıklanışmda matematik yöntemden yararlanma gereğini ileri sürmüştür. Ona göre yalnız felsefede değil dilbilgisi, doğa bilimleri ve retorikte de eski geleneği bırakmak, yeni bir yöntem geliştirmek gereklidir. Bu bilim dallarının hepsinde uygulanacak yöntem diyalektik olmalıdır. Ramus, kendi geliştirdiği, bu diyalektiği olumsuz ve yadsıyıcı ile olumlu ve onaylayın diye ikiye ayırır. Bunlardan birincisi Aristoteles mantığı ile Skolastik felsefeye yöneliktir. İkincisinin konusu ise düşünme ve retoriktir. Bunun da yaratma ve yargı gibi iki görevi vardır.
Ramus ele aldığı sorunları, diyalektik yöntemine göre, önce en küçük ayrıntılarına değin inceler, sonra onlar arasında kesin sonuca varmayı sağlayacak nitelikte olanları birleştirir. Böylece yanlıştan kurtulma ve açık seçik bilgiye varma yolunun açıldığım vurgular. Ramus’nun geliştirdiği bu düşünme yöntemi, sonradan Ramusçuluk adını almıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Dialecticae, 1543, (“Diyalektikler”); Aristotelicae Animadversiones, 1543, (“Aristoteles’in Görüşleri”); Dialecticae Instutiones, 1552, (“Düşüncelerin Diyalektikleri”); DialecticesLibriDuo, 1556, (“İki Diyalektik Kitap”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi