PORTER. Rodney Robert (1917 – 7 Eylül 1985, Winchester)
İngiliz, biyokimyacı. Antikor moleküllerinin yapısının çözümlenmesine katkıda bulunmuştur.
8 Ekim 1917’de Lancashire’daki Newton-le-Wiilow’da doğdu, Liverpool ve Cambridge üniversitelerinde öğrenim gördükten sonra, 1949’dan 1960’a değin Londra’daki Ulusal Tıp Araştırmaları Enstitüsü’nde araştırmacı olarak çalıştı. 196Q’ta Londra Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde bağışıklıbilim (immünoloji) profesörü, 1967’de de Oxford Üniversitesi’ne bağlı Trinity College’da biyokimya profesörü oldu. Bu görevini 1985’te de sürdürmekte olan, ayrıca 1970-1974 arası Medical Research Council’ın bilim kadrosunda yer alan Porter, 1964’te Royal Society’ nin ve 1972’de ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nin üyeliğine seçilmiş, antikorların kimyasal yapısını açıklığa kavuşturan çalışmaları nedeniyle 1972 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü Edelman ile bölüşmüş, 1973’te Royal Society’nin Royal ve 1983’te Copley madalyalarıyla ödüllendirilmiştir.
Kan serumu proteinlerinden gammaglobülinin yapısında, antijenleri etkisiz duruma getirerek vücudun hastalıklara karşı savunma ve bağışıklık mekanizmasında temel rol oynayan antikorların bulunduğu yüzyılın başından beri biliniyordu. Ancak, gammag-lobülin proteininin çok karmaşık (heterogen), antikor molekülünün de çok büyük olması, bu molekülün kimyasal yapısının çözümlenmesini 1960’lara değin geciktirmişti. O yıllarda, kromatografi ve elektrofo-rez teknikleriyle antikor molekülünün boyutundan doğan güçlükler yenilirken, yaygın ve habis kemik iliği tümörleriyle ortaya çıkan Kahler hastalığına (miyelomatoz) yakalanmış kişilerde gammaglobülinin çok daha homogen yapıda olduğunun anlaşılması da ikinci soruna çözüm getirdi. Yıllardır bu konu üzerinde çalışan Porter, özel bir enzimden yararlanarak kan plazmasındaki gammaglobülin molekülünü bileşenlerine ayırmayı başardıktan sonra, antikoru oluşturan aminoasit zincirinde, birbirinden farklı iki ayrı bölümün bulunduğunu gösterdi. “Sabit bölüm” denilen birinci bileşenin tüm gammaglobülinlerde bulunmasına karşın, bir antikorun belli bir antijeni tanıyarak yalnızca bu antijene özgü olmasını sağlayan özelliğinin “değişken bölüm” denilen ikinci bileşenden ileri geldiğini kanıtladı. Porter’ın bu çalışması ve 19.960 atomdan oluşan tüm bir antikor molekülünün kimyasal yapısını belirlemeyi başaran Edelman’ın yoğun araştırmaları, hastalıkların tanı ve tedavisinde yeni gelişmelere yol açan çok değerli klinik verilerin elde edilmesini sağlayarak, bağışıklıkbilimin en önemli aşamaları arasında değerlendirilmiştir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi