Ronald Ross (1857-1932), İngiliz bir hekim ve bilim insanıdır. Tıp alanındaki çalışmaları ve malarya konusundaki keşifleriyle tanınır. Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü 1902 yılında malarya hastalığının sivrisinekler aracılığıyla bulaştığı teorisini ve malarya paraziti Plasmodium'un hayvanlarda bulunabileceği keşfi nedeniyle almıştır.
Sir Ronald Ross, 1857'de Hindistan'da, o zamanlar İngiliz Hindistanı'nın Kuzeybatı Eyaletleri'nde doğdu. İngiltere'nin Isle of Wight adasındaki bir teyze ve amcasının yanında yaşaması için sekiz yaşında İngiltere'ye gönderildi. İlköğrenimini Ryde'da, ardından 1869'da Southampton'a yakın Springhill'deki yatılı bir okulda tamamladı. Çocukluğundan itibaren şiire, müziğe, edebiyata ve matematiğe ilgi duydu. On dört yaşında matematikte bir ödül kazandı ve Orbs of Heaven adlı bir kitapla matematikle olan ilgisini artırdı. 1873'te çizimde Oxford ve Cambridge yerel sınavında birinci oldu.
Ross aslında yazar olmak istese de babası onu Londra'daki St Bartholomew's Hastanesi Tıp Fakültesi'ne kaydettirdi. Tam olarak bağlanmamıştı ve çoğu zaman müzik bestelemek ve şiirler yazmakla geçirdi. 1880'de okulu bıraktı. 1879'da Royal College of Surgeons of England sınavlarını geçti ve eczacılar cemiyetinin lisansını alırken bir transatlantik gemide gemi cerrahı olarak çalıştı. İkinci denemesinde 1881'de yetkili oldu ve 5 Nisan 1881'de Hint Tıbbi Hizmeti'nde cerrah olarak atandı. Haziran 1888 ile Mayıs 1889 arasında Kraliyet Doktorları ve Cerrahları Koleji'nden Halk Sağlığı Diploması ve Profesör E. E. Klein'in altında bakteriyoloji kursu aldı.
Ross, Hindistan'daki görevi sırasında tıp alanındaki devrim niteliğindeki keşfi yaptı. 1897'de bir sivrisineğin bağırsaklarında malarya parazitini keşfi, malaryanın sivrisinekler aracılığıyla bulaştığına dair teorisini kanıtladı ve hastalığın mücadele yönteminin temelini oluşturdu. Bu çalışması, 1902'de Fizyoloji veya Tıp dalında Nobel Ödülü'nü almasını sağladı ve ilk Britanyalı Nobel ödülü sahibi ve Avrupa dışında doğan ilk kişi oldu.
Ross, birçok şiir yazdı, birkaç roman yayınladı ve şarkılar besteledi. Ayrıca amatör bir ressam ve matematikçiydi. 25 yıl boyunca Hint Tıbbi Hizmeti'nde çalıştıktan sonra Liverpool Tropikal Tıp Okulu'na katıldı ve enstitünün tropikal tıp profesörü ve başkanı olarak 10 yıl boyunca görev yaptı. 1926'da, çalışmalarına ithafen kurulan Ross Enstitüsü ve Tropikal Hastalıklar Hastanesi'nde Başkan ve Genel Müdür oldu. Ölümüne kadar burada kaldı.
Matematik ve edebiyata olan ilgisiyle tanınan Ross, Hindistan'da bulunduğu yıllarda özellikle 1890'lardan sonra sıtma hastalığı üzerine yaptığı çalışmalarıyla büyük bir başarı elde etti. 1880'de Laveran'ın sıtmanın bakteri kaynaklı olmadığını ortaya atmasıyla başlayan süreç, İngiliz hekim Sir Patrick Manson'ın yönlendirmesiyle Ross'un araştırmalarını sivrisineklerin hastalığı bulaştırma mekanizması üzerine yoğunlaştırmasına kadar uzandı.
Ross, 20 Ağustos 1897'de, bir anofel sivrisineğinin mide çeperlerinde Laveran'ın alyuvarlarda gözlemlediğiyle benzer küçük siyah sporlar bulmasıyla dönüm noktasını yaşadı. Bu bulgu, sıtmalı kuşların kanını emen sivrisineğin önce midesine, sonra tükürük bezlerine yerleşen asalağın yaşam döngüsünün keşfi anlamına geliyordu. Ross'un araştırmaları, Plasmodium türü asalağın sivrisinek ısırığıyla sağlıklı kuşlara geçtiğini kesin bir şekilde kanıtladı.
Ross'un keşifleri, İtalyan hekimler Grassi ve Golgi gibi isimlerin katkılarıyla desteklendi. Sıtmanın bulaşma yollarının belirlenmesiyle, bataklıkların kurutulması ve böcek ilaçlarının kullanılması gibi etkili önlemler alınarak büyük salgınların önü alınabildi. Bu süreç, bilimin sıtmayla mücadelesinde bir dönüm noktası olarak kabul edilirken, Ross'un çalışmaları hastalığın kontrol altına alınmasında temel bir rol oynamıştır.
Eserleri:
Kolera, Genel Hijyen ve Bangalore C. & M. İstasyonundaki Hijyen Departmanı ve Düzenlemeleri Hakkında Rapor (1896)
Gri Sivrisineklerde Proteosoma Labbé'nin Yetiştirilmesi Hakkında Rapor (1898). Ulusal İskoçya Kütüphanesi'nde dijital versiyon mevcuttur.
Kala-Azar'ın Doğası Hakkında Rapor (1899). Ulusal İskoçya Kütüphanesi'nde dijital versiyon mevcuttur.
Sıtmalı Ateş: Nedeni, Önlenmesi ve Tedavisi; Yolcular, Sporcular, Askerler ve Sıtmanın Yoğun Olduğu Yerlerde Yaşayanlar için Tam Detaylar İçerir (1902)
Sierra Leone'da Sivrisineklere Karşı Kampanyanın İlk İlerleme Raporu (Charles Wilberforce Daniels ile birlikte) (1902)
1895 ve 1899 Yılları Arasında Hindistan'da Bulunan Sivrisineklerin Parazitleri Hakkında Notlar
Hintli Akademisyenler için Hijyen
Leishman ve Donovan Tarafından Yakın Zamanda Tanımlanan Bedenler Hakkında Not (1903)
Leishman'ın Bedenleri Üzerine Daha Fazla Notlar (1903)
İsmailia ve Süveyş'te Sıtma Raporu (1903)
Kala-azar'da Bulunan Leishmania Donovani (1904)
Sıtma Üzerine Araştırmalar (1905)
Culex Fatigans'ta Bulunan Bir Flagellat Paraziti Hakkında Not (1906)
Yunanistan'da Sıtma (1909)
Misyonerler ve Sıtma ile Mücadele Kampanyası (1910)
Kesin Sayısal Yöntemlerle İncelenmiş Bir Uyku Hastalığı Vakası: Parazitlerin Düzenli Dönemsel Artışı (David Thomson ile birlikte) (1910)
Sıtmanın Tedavisi Üzerine Tartışma (1918)
İngiltere'de Sivrisinekler ve Sıtma (1918)
Sıtma Hastalarının Bakımı İçin Öneriler (1919)
Sıtma Üzerine Gözlemler (1919)
Anılar, Büyük Sıtma Sorunu ve Çözümü Hakkında Tam Bir Hesap (1923)
Seylan Plantasyonlarında Sıtma Kontrolü (1926)
Katı Uzay Cebiri: Hamilton ve Grassmann Sistemlerinin Birleştirilmesi (1929)
Halk Eğitimi İçin Uygun Malaria Hakkında Gerçeklerin Özeti (Malcolm Watson ile birlikte) (1930)
Sir Patrick Manson'un Anıları (1930)
Denklemlerin İterasyonla Çözümü (William Stott ile birlikte) (1930)
A Priori Patometri (Hilda Phoebe Hudson ile birlikte) (1931)
Sivrisinek Tugayları ve Nasıl Organize Edileceği (ISBN 978-1-2905-5311-7)