SAUL (Ykş İÖ 1050-1010) İsrailoğulları kralı. İsrailliler’in ilk kralıdır.
Saul (Talut), Gibea’da doğdu, Gilboa’da öldü. İsrailoğullan’mn Bünyamin kabilesinden Kish’in oğludur. Eski Ahid’e (Tevrat) göre bir rastlantı sonucu karşılaşmalarında peygamber Samuel (İsmail) tarafından İsrail kralı seçildi.
O dönemde İsrail, Ege kökenli Filistiyalılar’ın saldırılarına uğramakta ve toprak yitirmekteydi. Filistiyalılar Filistin’in kıyı bölgelerini ele geçirmiş ve iç bölgelere doğru ilerlemekteydiler. İsrailliler Shilolı’da yenilmiş ve içinde on emirin yazılı olduğu taş tabletlerin bulunduğu sandık da Filistiyalılar’ın eline geçmişti. Yargıçlar Dönemi boyunca gevşek bir kabileler federasyonu biçiminde ve dinsel inançlar çevresinde bir arada bulunan İsrailliler, Filistiyalılar’ın demir silahları ve savaş arabaları karşısında güçsüz kalmaktaydılar. Peygamber Samuel çözümü İsrail kabilelerini Filistiyalılar’a karşı birleştirecek ve savaşacak bir krallık kurmakta gördü. Saul, Samuel tarafından kutsandı. Ammonikiler tarafmdan kuşatılan Yabeş kasabasını kurtarmasının ardından Gilgal’da dini bir törenle kral oldu. Amalekitler, Edomlular, Moabitler ve Aremeanlar ile savaştı. Gönüllülerden oluşan ordusuyla Filistiyalılar’a karşı önemli zaferler kazandı. İsrail kabileleri arasında daha yakın bir birlik kurdu.
Giderek rahipler sınıfından bağımsız hareket etmeye ve dini görevlerini ihmal etmeye başlayan Saul, Samuel tarafından uyarıldı. Amalekitler’le yaptığı bir savaşta kralları Agog’un canını bağışlaması ve savaş ganimetine el koyarak yasalan çiğnemesi üzerine Samuel keyfi davranışlarından dolayı Saul’u reddetti.
Samuel tarafından Saul’un yerine geçmesi için gizlice kutsanan Davud, Saul’un sarayına girdi. Davud’un savaşta gösterdiği başarıları kıskanan Saul, onu öldürmeye çalıştı. Bunun üzerine Davud, Saul’un oğlu Yonatan’ın yardımıyla saraydan kaçtı. Saul, Filistiyalılar’ın yeniden yoğunlaşan saldırılarını püskürtmek amacıyla ordusunu Gilboa’da topladı. Ancak ağır bir yenilgiye uğradı ve öldü. Yerine Davud kral seçildi. Yabeşliler ölüsünü Beth-Shan’daki Filistiya Kalesi’nden kaçırmayı başararak dini bir törenle gömülmesini sağladılar.
Saul, Yargıçlar Dönemi ile Davud’la başlayan güçlü krallık dönemi arasındaki halkayı oluşturur. Onun krallığı monarşi yönetiminin başlaması ve kabilelerin yeniden düzenlenmesinden daha çok Filistiyalılar’a ve diğer topluluklara karşı askeri mücadeleler içinde geçmiştir. Saul’un yaşamı hakkındaki bilgiler Eski Ahid’de birinci Samuel kitabında bulunmaktadır ancak bu bilgiler arasında çelişkiler ve tutarsızlıklar vardır.
Saul ve Davud’un ilişkileri yazın ve resim sanatında çok işlenen bir konudur. Bu konuda, H.Rembrant, P.Bandry, R.T.Berthon’un tabloları ile Alfieri ve A.Gide’nin sahne oyunları en bilinen yapıtlar arasındadır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi