SAXE-MEININGEN DÜKÜ (1826-1914) Alman tiyatro yönetmeni. Geliştirdiği yöntemlerle modern sahnelemenin öncüleri arasına girmiştir.
2 Nisan 1826’da Meiningen’de doğdu, 25 Haziran 1914’te Bad Wildungen’de öldü. Dük II.Georg adıyla küçük Saksonya-Meiningen Dükalığı’nı yönetti. 1866’da sarayında, Meiningen Oyuncuları’nı kurdu. Çalışmalanna eşi, tiyatro oyuncusu Ellen Franz’ın da katkısı oldu. Topluluk, 1874-1890 arasında otuz kadar Avrupa kentinde gösterilerini sergiledi.
Dük tiyatroya sahneleme alanında birçok yenilik getirmiştir. Sahnede tekdüzeliği yok eden farklı yükseltiler kullanmak, kostüm ve aksesuvarlann oyunun geçtiği zaman ve yere uygunluğuna özen göstermek bunların en önemlilerindendir. Dük, aynca, ışıklandırmadan sahne üstündeki davramşlara kadar her konuda doğallığa büyük özen göstermiştir. Bir oyunun sahnelenmesindeki evreleri bir bütün olarak ele almış, hepsiyle ayrı ayrı ilgilenmiş, usta bir sahne ressamı olmasının getirdiği olanaklardan tam anlamıyla yararlanmıştır. Uzun provalar sırasında, oyuncularını canlandırdıkları karakterlerin psikolojik yapısını çözümlemeye yöneltmiştir. Shakespeare, Schiller, Lessing, Moliere gibi yazarların oyunlarının yam sıra, Ibsen’in Gengangere’sini (Hortlaklar) Avrupa’da ilk kez onun topluluğu sergilemiştir. Grubun bir başka özelliği de başoyuncu sisteminin olmayışıdır. Dükün böyle bir tiyatro anlayışı geliştirmesinde, Londra’da izlediği Charles Kean’in (1811P-1868) tarihe uygunluğa önem veren yorumunun ve yıldız oyuncu sistemine karşı çıkan Viyana’daki ünlü topluluk Burgertheater’in etkisi olmuştur. Ancak, Meiningen Oyuncuları, oyunu bir bütün olarak ele almaları, tutarlı ve titiz çalışmalarıyla, hepsini aşan bir başan kazanmışlardır. Stanislavski’nin gerçekçi yaklaşımıyla A.Antoine’ın doğalcı tiyatro anlayışında, Meiningen Oyunculan’nın izleri vardır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi