RIEMENSCHNEIDER, Tilman (1460-1531)
Alman, heykelci ve oymacı. Alman Gotiği’nin en ileri gelen temsilcilerindendir.
Harz bölgesinde, Osterode’de doğdu, 7 Temmuz 1531’de Würzburg’da öldü. Doğum tarihi kesin değildir. Gençlik dönemi üstüne de bilgi yoktur. İlk kez 1479’da gittiği Würzburg’a 1483’te yerleşti ve yaşamının bundan sonrasını hep orada geçirdi. 1490’dan başlayarak pek çok oyma siparişi aldı. Bu siparişleri gerçekleştirmek için kalabalık bir atölye kurdu. 1505’te Kent Meclisi’ne girdi. 1520’de belediye başkanı oldu. 1525’te patlak veren köylü ayaklanmaları sırasında köylülerin yanını tuttuğu için tutuklandı, işkence gördü ve hapis yattı. Bu nedenle bütün servetini yitirdi.
Riemenschneider, ressam ve gravürcü B.Schongauer, oymacı J.Syrlin (?-l490) gibi ustalardan etkilenmiştir, ama üslubu son derece özgün bir boyut da içerir. Özellikle titiz bir işçiliğin ve arındırılmış bir biçim anlayışının görüldüğü kadın figürleri, anlayış olarak döneminin ilerisindedir. Würzburg’daki Marienkapelle (Meryem Şapeli) için yaptığı Havva heykeli ve benzeri yapıtlarındaki doğal dokulu yüzeyler, inandırıcı bir gerçekçilik (realizm) etkisi uyandırırlar. Riemenschneider kendi döneminde gözde olan eğilimlere, örneğin Veit Stoss’un harekete dayalı anlatımcılığına, Flaman ustalarının giysi kıvrımlarını keskin çizgilerle belirtme yöntemlerine ve Nürnberg Okulu heykelciliğinin gelenekselleşmiş biçimciliğine yakınlık duymamış, klasik anlayışa bağlı ürünler vermiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Miinster mihrabı kabartması, 1490-1492, parçalar halinde çeşitli müzelerde; Havva, 1491-1493, Mainf-ranken Müzesi, Würzburg; Adem, 1491-1493, Mainfranken Müzesi, Würzburg; Meryem ile Çocuk, 1493, Yeni Katedral, Würzburg; Rudolf von Scherenberg’in Anıt Mezan, 1496-1499, Würzburg Katedrali; Kutsal Kan mihrap kabartması, 1501-1504, Jakob Kilisesi, Rothenburg; Meryem’in Göğe Yükselip kabartması, 1505-1510, Herrgott Kilisesi,Creglin-gen; Aziz Hieronymus ve Arslan, 1505-1510, Sanat Müzesi, Cleveland, ABD; İmparator II .Heinrich’in Anıt Mezan, Bam-berg Katedrali.
• KAYNAKLAR: J.Bier, Tilman Riemenschneider, 2 cilt, 1925-1930; M.H. von Freeden, Tilman Riemenschneider, 1954; K.Gerstenberg, 77/»r<z» Riemenschneider, 1950, 3. basım; H.Schrade, Tilman Riemenschneider, 2 cilt, 1927.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi