SAROYAN, William (1908-1981) ABD’li yazar. Çeşitli türlerde çok sayıda yapıt vermiş, yaşama sevinciyle dolu, iyimser yaklaşımıyla dikkati çekmiştir.
31 Ağustos 1908’de California Eyaleti’nin Fresno kentinde doğdu, 19 Mayıs 1981’de öldü. Türkiye’den ABD’ye göçmüş bir Ermeni ailesinin çocuğuydu. Küçük yaşta babası ölünce annesinin onu bıraktığı bir yetimhanede dört yıl geçirdi. Yoksulluk içinde geçen çocukluk ve gençlik yıllarında birçok işe girip çıktı. On beş yaşında öğrenimini bıraktı ve bundan sonra kendi kendini yetiştirdi. En başarılı öykülerinden biri olan “The Daring Young Man on the Flying Trapeze”i de (Uçan Trapezdeki Gözüpek Delikanlı) içeren ilk kitabı 1934’te yayımlandı.
1940’lara kadar beş yüz kadar öykü yazdı. 1939 tarihli ilk oyunu My Heart’s in the Highlands (“Gönlüm Yaylalardadır”) ABD’de kolektif çalışmaya dayalı yeni bir tiyatro anlayışı geliştirip uygulayan Group Theater’da başarıyla sahnelendi. Saroyan, ertesi yıl kazandığı Pulitzer Ödülü’nü, ticaretin sanata yön veremeyeceği gerekçesiyle geri çevirdi. II.Dünya Savaşı’nda orduya katıldı. Savaş temasını işlediği TheAdventuresofWesley Jackson (“Wesley Jackson’ın Serüvenleri”) adlı romanı 1946’da yayımlandı. Öykülerinin çoğu ve The Human Comedy (İnsanlık Komedisi) adlı romanı kendi ailesinden ve çocukluğundan izler taşır. The Laughing Matter (“Gülünecek Şey”) gibi kimi romanlarında da yine kendi yaşadığı evlenip ayrılma olaylarından yola çıkarak kadın-erkek ilişkilerini ele almıştır.
Saroyan çok sayıda yapıt vermiş, rahat, akıcı, coşkulu anlatımıyla kural tanımayan bir yazar olarak sivrilmiştir. Dünya iktisadi bunalımının bütün ağırlığıyla yaşandığı 1930’larda, iyimserliği, yaşama olan bağlılığı, canlılığı, umutsuzluğa kapılmayan tavrıyla ilgi toplamış, maddiyata hiç önem vermemiş, sevgiye olan inancını yapıtlarında sürekli olarak vurgulamıştır. Romanlarının, oyunlarının yanı sıra, birçok öyküsü de seçmeler halinde Türkçe’ye çevrilmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Öykü: The Darıng Young Man on the Flying Trapeze and Other Stories, 1934, (“Uçan Trapezdeki Gözüpek Delikanlı ve Başka Öyküler”); Little Children, 1937, (“Küçük Çocuklar”); My Name is Aram, 1940, (Aram Derler Adıma); Some Day I’ll Be a Millionaire: 34 More Great Stories, 1943, (“Bir Gün Milyoner Olacağım: 34 Büyük Öykü Daha”); Love, 1959, (“Aşk”). Roman: The Human Comedy, 1943, (İnsanlık Komedisi); The Adven-tures of Wesley Jackson, 1946, (“Wesley Jackson’m Serüvenleri”); The Laughing Matter, 1953, (“Gülünecek Şey”); One Day in the Afternoon of the World, 1964, (Dünyanın Öğleden Sonrasında Bir Gün). Oyun: My Heart’s in the Highlands, 1939, (“Gönlüm Yaylalardadır”); Love’s Old Stveet Song, 1940, (“Aşkın Eski Tatlı Şarkısı”); Get Away Old Man, 1944, (“Yaylan Bakalım İhtiyar”); The Son, 1950, (“Oğul”); The Cave Dmellers, 1958, (“Mağaraiı-lar”); The Rebirth Celehration of the Human Race at Artie Zabala’s Off-Broadway Theater, 1975.
• KAYNAKLAR: H.R.Floan, William Saroyan, 1966; D.Kherdian, A Bibliography of Saroyan, 1934-1964, 1965.