HOUSSAY, Bernardo Alberto (1887-1971) Arjantinli fizyoloji bilgini. Beyindeki hipofiz bezinin kan şekerinin düzenlenmesindeki etkinliği üstüne çalışmalarıyla Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü kazanmıştır.
10 Nisan 1887’de Buenos Aires’te doğdu, 21 Eylül 1971’de aynı kentte öldü. Önceleri Buenos Aires’te Tıbbi Bilimler Koleji’nde farmakoloji eğitimi gören Houssay, ardından tıp öğrenimini tamamladı ve 1910’da Buenos Aires Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne fizyoloji profesörü olarak atandı. Veterinerlik ve Tarım Fakültesi’ndeki fizyoloji öğretim üyeliği yanı sıra 1919’da Buenos Aires Üniversitesi’nde fizyoloji kürsü başkanlığına getirilen Houssay, siyasal nedenlerle Juan Peron yönetimi tarafından 149 eğitimci ile birlikte 1943’te görevinden uzaklaştırıldı. 1944’te Buenos Aires’te fizyoloji araştırmalarına ağırlık veren Biyoloji ve Deneysel Tıp Enstitüsü’nün kuruluşuna katılan, 1946’da da yöneticiliğini üstlenen Houssay, 1955’te üniversitedeki görevine geri döndü.
Henüz öğrenciyken uygulamalı hekimlikten çok laboratuvar araştırmalarına ilgi duyan Houssay beyin tabanında bulunan ve salgıladığı hormonlarla diğer iç salgı bezlerini etkileyen hipofiz bezinin işlevlerini incelemeye başladı. Bu alandaki çalışmaları sonucu insan metabolizmasını düzenleyen hormonlarla biyolojik katalizör olan enzimlerin işlevlerini araştırmaya yöneldi ve giderek endokrinolojiye ağırlık verdi. 1920’lerde Banting ve Best’in pankreasta üretilen, kan şekerini azaltıcı etkisi olan insülini bulmalarıyla şeker metabolizmasının araştırılmasında ve şeker hastalığı konusunda yeni açılımlar sağlanmıştı. Hipofizi incelerken, bu bezin şeker metabolizması sürecine yaptığı etkinin insülininkinin tam tersi olduğunu gözlemleyen Houssay, 1924-1937 arasında köpekler üzerinde gerçekleştirdiği deneylerde, pankreası çıkarılarak şeker hastası yapılmış hayvanlarda hipofizin ön lobunun (adenohipofiz) çıkarılmasıyla şeker hastalığının gerilediğini, buna karşılık sağlıklı bir hayvana hipofiz özü şırınga edildiğinde şeker hastalığının ortaya çıktığını ya da var olan hastalığın ilerlediğini gösterdi.
Hipofiz bezinin kan şekeri düzeyinin dengelenmesindeki endokrin etkisini ortaya koyduğu bu çalışmalarıyla Houssay Cari ve Gerty Cori ile birlikte 1947 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü paylaştı.
• YAPITLAR (başlıca): Humarı Physiology, 1951, (“İnsan Fizyolojisi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi