HUDSON, Henry ( ? -1611) İngiliz denizci ve kâşif. Kuzey Buz Denizi’ni aşarak Çin’e ve Japonya’ya ulaşmaya çalışmıştır.
1550 yılı dolayında İngiltere’de doğdu, 1611 yazında Hudson Körfezi’nin güneyindeki James Körfezi’nde öldü. Yaşamının 1607’ye değin geçen bölümüne ilişkin bilgi yoktur. Nisan 1607’de bir İngiliz şirketinin kendisine sağladığı bir gemiyle, Kuzey Buz Denizi’ni aşarak Çin’e vejaponya’ya ulaşmak amacıyla yola çıktı. Yolculuğu sırasında Grönland Adası’ nm doğu kıyılarında ve Spitzberg (Sralbard) Adaları’ nm yakınlarında dolaştı. Bu sırada Jan Mayen Adası’nı keşfetti. 1608’de aynı amaçla düzenlediği yeni seferi sırasında Novaya Zemlya Adası’na dek gittiyse de, amacına ulaşamadan İngiltere’ye döndü.
Hollanda Doğu Hindistan Kumpanyası’yla anlaşan Hudson, Nisan 1609’da Amsterdam’dan yeni bir sefere çıktı. Ancak Novaya Zemlya Adası yakınlarındaki buzlar daha ileri gitmesini engelleyince, geçiş yolunu kuzeybatıda aramaya karar verdi ve Atlas Okyanusu’nu geçerek Kuzey Amerika’ya yöneldi. Yolculuğunda arkadaşı kaptan John Smith’in kendisine verdiği haritalardan yararlandı. Amerika’nın kuzeybatı kıyılarını izleyerek New York Körfezi’ne ulaştıktan sonra, sonradan Hudson Nehri olarak adlandırılacak olan nehri izleyerek 150 mil kadar kuzeydeki Albany kentine dek gitti. Ancak nehrin Asya’ya geçiş sağlamadığını anlayınca Hollanda’ya geri dönmeye karar verdi. İngiltere’ye uğradığında devlet yetkilileri Hudson’u Hollanda’ya dönmemesi ve İngiltere için sefer yapması için zorladılar.
Hudson kuzeybatıdan Asya’ya bir geçiş yolu bulmak amacıyla 1610’da dördüncü kez sefere çıktı. Amerika kıtasının kuzeyindeki Hudson Boğazı’nı geçerek Hudson Körfezi’ne girdi ve körfezin güneydoğu ucunda bulunan James Körfezi’ne ulaştı. Geminin çevresini buzların sarması nedeniyle kışı orada geçirmek zorunda kaldı. Mürettebat açlıktan ölme tehlikesiyle karşı karşıya kaldıysa da, Hudson yolculuğunu sürdürmeye kararlıydı. Ayaklanan tayfalar Hudson’u ve kendisine sadık kalan denizcileri bir sandala koyarak denize bıraktılar. Hudson’dan bir daha haber alınmadı. Gemi mürettebatından sağ olarak İngiltere’ye varmayı başaranlar, suçlu olduklarının anlaşılmasından sonra tutuklandılar.
Ölümünden sonra Hudson’un adı verilen Hudson Nehri’nin, Hudson Boğazı’nın ve Hudson Körfe-zi’nin varlığı kendinden önceki denizciler tarafından biliniyordu.
• KAYNAKLAR: G.M. Asher (der.), Henry Hudson the Navigator: The Original Documents, 1860; T.A. Janvier, Henry Hudson, 1909; L.Powys, Henry Hudson, 1928.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi