HYNDMAN, Henry Mayers (1842-1921) Ingiliz siyaset adamı ve gazeteci. Sosyal Demokratik Federasyon’un kurucularındandır.
7 Mart 1842’de Londra’da doğdu, 22 Kasım 1921’de aynı kentte öldü. Varlıklı bir ailenin oğluydu. Cambridge Üniversitesi’ne bağlı Trinity College’da hukuk öğrenimi gördü. Londra’da gazetecilik yaptığı 1871-1880 arasında, muhafazakâr görüşleri benimsemeşine karşm, Paris Komünü’nü ve Garibaldi’nin İtalyan Birliği mücadelesini destekleyen, İngiltere’nin Hindistan’da ve İrlanda’da izlediği sömürgeci politikaları yeren makaleler yazdı.
İngiltere’de 1870’lerin ortalarında başlayan iktisadi bunalım sırasında, radikal sendikacılık hareketi ve emekçi sınıf demekleri yaygınlaşmaya başlamıştı. Bu ortamda Marx’m D as Kapital (Kapital) adlı kitabını okuyarak onun görüşlerini benimseyen Hyndman, 1881’de çeşitli emekçi sınıf derneklerinin birleşmesinden oluşan Demokratik Federasyon adh örgütü kurdu. Sosyalist görüşlerin propogandasını amaçlayan bu örgüt, 1884’te, uzun dönemde sosyalizmin kurulmasını, kısa dönemde ise emekçi sınıfların yaşam koşullannı iyileştirecek toplumsal ve siyasi reformların gerçekleştirilmesini amaç edinen bir programı benimseyerek, Sosyal Demokratik Federasyon (SDF) adını aldı.
Hyndman’m radikal sendikalarla SDF arasında her türlü işbirliğine karşı çıkması ve örgüt içinde otoriter ve dar grupçu politikalar izlemesi, aynı yıl, aralarında W.Morris ve Eleanor Marx’ın da bulunduğu sol kanat SDF üyelerinin örgütten ayrılarak Socialist League’i (Sosyalist Birlik) kurmalarıyla sonuçlandı. 1894’te yapılan seçimlerde, Hyndman’m Muhafazakârlardan para yardımı aldığının anlaşılması, SDF’nin saygınlığının azalmasına neden oldu.
Hyndman önderliğindeki SDF, 1885 sonrasında sayıları giderek artan işsizler arasında yoğun bir propaganda etkinliği yürüttü, işsizlerin çalışma hakkını savunmak amacıyla çok sayıda kitle gösterisi düzenlendi. SDF, 1889’daki dok işçileri grevinde etkin rol oynadı. Ancak, Hyndman’m sendikal mücadeleye ve işçi önderlerine karşı beslediği güvensizlik ve onlarla işbirliğine karşı çıkması, SDF’nin bir kitle örgütüne dönüşmesini engelledi.
SDF 191 l’de İngiliz Sosyalist Partisi (İSP) adını aldı. Hyndman’m I. Dünya Savaşı öncesinde ve savaş sırasında, güttüğü şoven milliyetçi tutumuna karşı çıkan İSP 1916’da Hyndman’ı partiden çıkardı. Bunun üzerine Hyndman, Ulusal Sosyalist Parti’yi kurdu. 1918’den sonra Sosyal Demokratik Federasyon admı alan bu parti, 1917 Ekim Devrimi’nin karşısında yer aldı. Hyndman, savaş sonrasında Gıda Bakanlığı’nda görev yaptı.
• YAPITLAR (başlıca): England for Ali, 1881, (“Herkesin İngiltere’si”); The Historical hasis of Socialism in England, 1883, (“İngiltere’de Sosyalizmin Tarihsel Temeli”); The Economics of Socialism, 1896, (“Sosyalizmin İktisadi İlkeleri”); Clemenceau, the Man and His Time, 1919, (“Clemenceau, Kişiliği ve Dönemi”); The Evolution of Revolution, 1920, (“Devrimin Evrimi”).
• KAYNAKLAR: F.J. Gould, Hyndman, Prophet of Socialism (1842-1921), 1928; R.T. Hyndman, The Last Years of H.M. Hyndman, 1923.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi