IRIGOYEN, Hipölito (1852-1933) Arjantinli devlet adamı. 1916-1922 ve 1928-1930 arasında devlet başkanlığı yapmıştır.
12 Temmuz 1852’de Buenos Aires’de doğdu, 3 Temmuz 1933’te aynı kentte öldü. Babası Ispanya’nın Bask bölgesinden Arjantin’e göç etmiş bir işçiydi. Hukuk öğrenimini yarıda bıraktıktan sonra çeşitli işlerde çalıştı.
1890’da amcası Leonardo Alem’in kurduğu Union Civica Radical (UCR) adlı partiye girdi. Toprak sahiplerinin sözcüsü durumundaki Muhafazakârlar’m yönetimi karşısında, orta sınıfın çıkarlarını savunan bu parti kısa sürede halkın desteğini kazandı. Parti, oy hakkı olmayan ve artan enflasyon karşısında giderek yoksullaşan kitlelerin başlattıkları. 1890, 1893 ve 1905 hareketlerine önderlik etti. Liberal demokrasinin kurulmasını amaçlayan bu hareketler iktidar tarafından bastırıldı.
Parti içinde kısa zamanda etkinlik kazanan Irigo-yen, 1896’da Leonardo Alem’in intihar etmesinden sonra UCR’nin başkanı oldu. Irigoyen’in oy verme hakkının yaygınlaştırılması yolundaki çabaları, 1912’de devlet başkanı Sâenz Pena döneminde seçim yasasının değiştirilmesi ile sonuçlandı. Yeni yasayla, 18 yaşını bitiren tüm erkek Arjantin yurttaşlarına oy hakkı verildi, oy verme işlemi gizli ve zorunlu kılındı.
UCR yeni seçim yasasının da yardımıyla 1916 seçimlerinde büyük bir başarı kazandı. Irigoyen halkın oyuyla seçilen ilk Arjantin devlet başkanı oldu. Irigoyen’in devlet başkanlığı döneminde işçilerin çalışma koşullarını düzenleyen bazı yasalar çıkartıldı. Çocuk işçi çalıştırmak yasaklandı, asgari ücret uygulaması başlatıldı ve tüm çalışanlara pazar günü tatil hakkı tanındı. Bu dönemde gerçekleştirilen üniversite reformlarıyla öğrencilerin üniversite yönetimine katılmaları olanaklı kılındı. Irigoyen yönetimi I.Dünya Savaşı sırasında tam bir tarafsızlık politikası izledi.
Savaş sonrasında başlayan iktisadi sorunlar, Irigoyen’ in devlet başkanlığı döneminin sonuna değin etkisini sürdürdü.
1922 seçimlerini, Irigoyen’in kendi yerine devlet başkanlığına aday gösterdiği UCR adayı Alvear kazandı. Bir süre sonra Alvear’la Irigoyen arasında doğan görüş ayrılığı, partinin bölünmesiyle sonuçlandı. Alvear 1924’te Union Anti-Personalista Partida adlı yeni bir parti kurdu.
1928 seçimlerini kazanan Irigoyen aynı yıl yeniden devlet başkam oldu. 1929 iktisadi bunalımı etkisini Arjantin’de de duyurdu. Bu dönemde Arjantin’in dışsatımı yarı yarıya azaldı; fiyatlar ve işsizlik arttı. Irigoyen, 1930’da, bu durumun halk arasında yarattığı hoşnutsuzluktan yararlanan Muhafazakâr-lar’ın yönlendirdiği kansız bir darbeyle devrildi. Yerine general Uriburu devlet başkanı oldu.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi