HÜSEYİN b.ALİ (1854-1931) Arap devlet adamı. Arap bağımsızlık hareketinin önderlerindendir.
İstanbul’da doğdu. 4 Haziran 1931’de Amman’ da öldü. Hz. Muhammed’in soyundan geldiği kabul edilen Mekke Şerifleri ailesindendir. 1908’de II. Meş-rutiyet’in ilanından sonra Hicaz valisi ve Mekke şerifi yapılarak Arabistan’a gönderildi. Araplar’ın Osmanlı Devleti’nden ayrılmaları yönünde çalışmalar yapmaya başladı. Oğlu Abdullah aracılığıyla Mısır’daki Ingiliz yönetimi ile ilişki kurdu. I. Dünya Savaşı’nda, İngilizler’e karşı savaşmaktan kaçındı. 1915 ve 1916’da, İngiltere’nin Mısır yüksek komiseri Sir Henry McMahon’dan, Araplar’ın Osmanlı İmparatorluğu’na karşı ayaklanmaları durumunda, İngilizler’ in krallığını tanıması isteminde bulundu. Oğullarından Faysal da, Suriye’de bulunan Osmanlı komutanı Cemal Paşa ile anlaşmaya çalıştı. 1916 ilkbaharında, Cemal Paşa’nın Beyrut ve Şam’da, devlete ihanetle suçladığı bazı Arap milliyetçilerini astırmasının ve Osmanlı birliklerinin Hicaz demiryolunu denetimi altına almasının ardından Hüseyin krallığını ilan ederek Haziran 1916’da, Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklandı. Arap birlikleri Hicaz demiryoluna saldırılar düzenlemeye ve Osmanlı birliklerine kayıplar verdirmeye başladılar.
İngiliz güçleri karşısında gerileyen Osmanlı orduları, Hüseyin’in oğulları olan Abdullah ve Faysal komutasındaki Arap birliklerine karşı da savaşmak zorunda kaldı. I. Dünya Savaşı’nm bitiminden sonra İngilizler ve Fransızlar Irak, Suriye ve Ürdün’de kendilerine bağlı yönetimler kurdular. İngilizler’in Filistin’de bir Yahudi devleti kurulması yolunda verdikleri sözler de buna eklenince Hüseyin’in İngilizlerce ilişkileri gerginleşti. İngilizler’in, Hüseyin’in Hicaz Krallığı’nı tanımaları ve bir miktar para yardımı yapmayı kabul etmeleri de durumu değiştirmedi. İngiltere’nin 1921’de Abdullah’ı Ürdün emiri, Faysal’ ı da Irak kralı yapması, Hüseyin’in Arap dünyasındaki otoritesinin iyice sarsılmasına neden oldu. Hüseyin dinsel konularda ise Suud ailesi ile anlaşmazlığa düştü. Mart 1924’te Türkiye’de halifeliğin kaldırılmasından sonra kendisini halife ilan ettiyse de, Mekke’yi kuşatan İbn Suud Abdülaziz tarafından krallığına ve halifelik iddialarına son verildi.
Hüseyin b.Ali, 1930’a değin sürgün olarak Kıbrıs’ta yaşadı, daha sonra Ürdün emiri olan oğlu Abdullah’ın yanına gitti. Yaşamının son yılını orda geçirdi. Hüseyin b.Ali, Arap miliyetçiliğinin ilk kez eyleme geçirilmesinde önemli rol oynamakla birlikte, bunun için Araplar’dan çok İngiltere’nin gücüne dayanmış, sonunda da onların oyunlarıyla iktidardan uzaklaştırılmıştır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi