İBN CÜBEYR (1145-1217) Endülüslü Arap gezgin. Kuzey Afrika ve Arap ülkeleri hakkında önemli bilgiler veren bir gezi kitabı yazmıştır.
1 Eylül 1145’te İspanya’nın Valencia kentinde doğdu, 30 Kasım 1217’de Mısır’ın İskenderiye kentinde öldü. Gerçek adı Ebü’l-Hüseyin Muhammed b.Ahmed el-Kinânî’dir. Jativa’da Hadis ve fıkıh öğrenimi gördü. Gırnata valisi Ebu Said b.Abdülmümin’in kâtipliğinde bulundu. 1183’te Hac için yola çıktı. Gırnata’dan Septe’ye oradan deniz yoluyla İskenderiye’ye vardı. O dönemde Mekke yolu Hıris-tiyanlar’m elinde bulunduğundan Kahire, Küs, Ay-zâb, Cidde yolunu izlemek zorunda kaldı. Hac’dan sonra Mekke, Küfe, Bağdat, Musul, Haleb ve Şam’ı ziyaret etti. Akkâ’dan gemiyle Sicilya’ya geçti. 1185’te Kartaca yoluyla Gırnata’ya döndü.
İki yıl süren gezileri sırasında gördüklerini, duyduklarını, gözlemlerini Rıhletii’l-Kinânî adını verdiği gezi kitabında topladı. 1189-1191 arasında ve 1217’de iki kez daha geziye çıktı. İtalyanca’ya da çevrilen yapıtında Sicilya’nın Guillome le Bon yönetimindeki dönemi hakkında önemli tarihi bilgiler vardır.
• YAPITLAR (başlıca): Rıhletii’l-Kinânî. The Travels of İbn Jubair, (ö.s.), W.Wright (yay.), 1852.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi