İBN TEYMİYE (1263-1328) Arap din ve hukuk bilgini. Tanrı’nın insan biçiminde olduğu görüşünü savunmuştur.
22 Ocak 1263’te Şam’da doğdu, 27 Eylül 1328’de aynı kentte öldü. Gerçek adı Takiyeddîn Ebülabbas Ahmed b.Abdülhalim b.Abdüsselâm’dır. İlköğrenimini babasından gördükten sonra, o dönemin ünlü din bilginlerinden Mukaddesi, Necmeddin b. Asâkir, Zeyneb b.Mekki’den Kuran, Hadis, fıkıh ve Kelam okudu. Mekke, Hama, Mısır, İskenderiye’yi gezdi. Çağının devlet büyükleriyle yakın ilişkiler kurdu. Düşünce özgürlüğünü, İslam dininin doğuş yıllarındaki arınmışlığım savunması, Hanbeli mezhebinin ilkelerini yeni bir yorumdan geçirerek geliştirmeye çalışması, kendisini çekemeyenlerin öfkesini artırmış, bu nedenle sık sık suçlamalara uğramıştır. Bu yüzden yaşamının önemli bölümünü hapislerde geçirmiş, son hapsedildiği yer olan Şam Kalesi’nde ölmüştür.
İbn Teymiye’nin geliştirdiği düşünceye göre Tanrı insan biçimindedir. Kuran ve Hadisler’in tanımlarına göre, Tanrı’da görme, duyma, düşünme, bilme, yargılama, suçlama, bağışlama, güzele eğilim gösterme, uyarma gibi insanla ilgili bütün nitelikler vardır. Bundan da Tanrı’nın insan biçimli olduğu, ancak gereksiz yorum ve açıklamalarla bu gerçeğin çarpıtıldığı sonucu çıkmaktadır. Bir kimsenin, toplumca benimsenmiş ilkelere aykırı düşen görüşlerini açıklaması suç değildir. Tanrı’nm açıkça ödenmesini buyurmadığı vergiler de suç sayılmaz. Bu tür bir vergiyi ödeyenin zekât vermemesi gerekir. İbn Tey-miye, tasavvuf, felsefe ve Kelam konularına da değinmiş, Gazali, Muhyiddin Arabi ve onların düşüncelerini benimseyenleri eleştirmiş, görüşlerinin yanlışlığını kanıtlara dayanarak göstermeye çalışmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Mecmu’at el-resa’il el-kiibra, (ö.s.), 1904, (“Büyük Kitapçıklar Dergisi”); El-Vasıta beyn el-hak ve’l Hakk, (ö.s.), 1900, (“Tanrı ile Halk Arasında Aracılık Eden”); Furkan beyn el-evliya el-Rahman ve-Evliya el-Şeytan, (ö.s.), 1904, (“Tann’nın Ermişleriyle Şeytan’ın Ermişlerini Ayırma Kitabı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi