İBNÜ’T-TİLMÎZ (1063 ? – 1165) Arap, hekim. Zengin bir ilaç kodeksi hazırlamış, İbn Sina’nın ve eski Yunanlı hekimlerin yapıtlarına ilişkin açıklamalarıyla tanınmıştır.
Ebu’l-Âla Said b.İbrahim İbnü’t-Tilmîz Bağdat’ ta doğdu, aynı kentte öldü. Irak topraklarına yerleşmiş Hıristiyan Araplar’dandır. Ünlü bir hekim olan babasının yanında yetiştikten sonra İran’da tıp, dil ve din eğitimini tamamladı. Bağdat’a yerleştiğinde hekim olarak kısa sürede büyük ün kazandığı gibi, kaynakların belirttiğine göre, Hıristiyan toplumunun’ dini lideri olarak da büyük saygınlık gördü. Halifelerin koruyuculuğu altında Bağdat’taki büyük hastanenin yöneticiliğine getirilerek, ölünceye değin “tabipler başkanı” unvanıyla etkinliğini sürdürdü.
Kuramsal tıp öğretiminde başta Galenos ve Hippokrates olmak üzere eski Yunanlı hekimlerle ünlü İslam bilgini İbn Sina’nın öğretilerine bağlı kalan İbnü’t-Tilmîz, her şeyden önce değerli bir hoca olarak tanınır. Onun yetiştirdiği öğrenciler, özellikle Suriye tıbbının merkezi Şam ile Mısır tıbbının merkezi Kahire’de yeni tıp okulları açarak İbn Sina geleneğinin yayılmasında etkili olmuş ve Arap tıbbına en parlak dönemlerinden birini yaşatmışlardır. Tedavi yöntemlerini içeren birkaç kitabı ve Akrabazin adıyla bilinen zengin bir ilaç kodeksi dışında özgün yapıtlar vermemiş olan İbnü’t-Tilmîz, İbn Sina, Razi gibi büyük İslam hekimleriyle Galenos ve Hippokrates’in yapıtlarını konu alan açıklama, yorum ve özetleriyle gelecek kuşaklar için yol gösterici olmuştur. Ayrıca Arapça ve Farsça şiirler yazan, hat sanatındaki ustalığıyla tanınan İbnü’t-Tilmîz, Bağdat’a değerli bir tıp kitaplığı da kazandırmıştır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi