İUSTİNİANOS II (669-711) Bizans imparatoru. Hz. İsa’nın resimle simgelendirilmesini ilk kez uygulatmıştır.
Doğum yeri bilinmiyor. Constantinopolis’te (İstanbul) öldü. Babası İmparator IV. Konstantinos’un ölümü üzerine 685’te 16 yaşında imparator oldu. 688’de Slavlar’ın egemenliğindeki Makedonya bölgesini ele geçirdi ve birçok Slav’ı Anadolu’ya yerleştirdi. 691’de Araplar’la Kıbrıs konusundaki anlaşmazlık sonucu çıkan savaşta Bizans ordusu Sebastopolis’te (bugün Gürcistan’da Poti) yenildi ve yöreyi Araplar’a bıraktı. Herakleios döneminde başlayan Yunan ve Latin dillerini ve kiliseleri ayırma ve Bizans İmparatorluğu’nda Yunan kültürünü yayma hareketini sürdürdü. Katolik (Batı) Ortodoks (Doğu) kiliseleri arasındaki farklı adetleri saptamak amacıyla Quinisextum Konsili’ni topladı. Papa I. Sergius konsilin kararlarını tanımadı. İustinianos 687’de Papa’nın tutuklanmasını emretti, ancak bunda başarılı olamadı.
İsa’nın resim ile simgelendirilebileceği düşüncesini uygulayan ilk imparator olması ve bu amaçla İsa’nın resmini parasının bir yüzüne koydurması 8. ve 9. yy’da Doğu kiliselerinde yaygınlaşan ve tasvir kırıcılık (İkonoklazm) adıyla bilinen, İsa’nın ve azizlerin resimlerini ortadan kaldırma hareketine yol açtı. İustinianos’un baskıcı yönetimi ve ağır vergileri Din altında ezilen halk, 695’te kilisenin de desteğiyle, politikası Leontios önderliğinde başkaldırdı. İustinianos tahttan indirildi ve yerine Leontios imparator ilan edildi. Burnu kesilen ve bu yüzden Rhinotmetos (kesik burun) adıyla bilinen İustinianos Kırım’a sürüldü.
698’de bir ayaklanma sonucu II. Tiberius imparator oldu. Tiberius’un kendisini yakalatacağı haberini alan İustinianos Hazar hanına sığındı. Ancak Bizans imparatorunun, onu öldürtmek için hanla anlaştığını öğrenince Bulgar Krallığı’na geçti. Bulgar kralına toprak vermek koşuluyla anlaşan İustinianos, Bulgar ordusuyla Constantinopolis’e (İstanbul) yürüdü; kenti ele geçirerek, 705’te yeniden imparator oldu. Bu dönemde Roma’daki Katolik Kilisesi ile uzlaştı. İmparatorluğun ilk dönemindeki düşmanlarından intikam almak amacıyla kitle katliamları yaptı. İustinianos’un şiddet ve baskıya dayanan yönetimine karşı 711 ’de Philippikos adlı bir Ermeni, Hazarlar’ın desteğinde ayaklandı ve kendini imparator ilan etti. İustinianos 711’de Constantinopolis’i ele geçiren Philippikos tarafından öldürüldü. Böylece Herakleios hanedanı sona erdi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi