İMRUÜ’L-KAYS (520-565) Arap, şair. Muallakat-ı Seba adh mecmuaya şiirleri giren yedi ünlü şairden biridir.
Arabistan’da Necd bölgesinde doğdu, Ankara yakınlarında öldü. Asıl adı Hunduc’dur. Doğum ve ölüm tarihleri kesin değildir. Genç yaşta şiirleriyle tanındı. Aşk serüvenlerinden usanan babası Hucr, özellikle Benî Uzrâ kabilesinden Fatima bint el-Ubeyd’e yazdığı şiirlerinden ötürü onu yanından kovdu. Hatta azatlı kölesi Rabia’yı onu öldürmesi için görevlendirdiği de söylenir.
Hucr, Benî Esed kabilesi ile çıkan savaşta öldü. Imruül-Kays babasının öcünü almak, bir yandan da çevreden yardım toplamak amacıyla Suriye ile Irak arasında dolaşıp durdu. Bu nedenle kendisine “yolunu şaşırmış melik” lakabı verildi. Bir ara Teyma emiri Musevi Samuel b.Adiyâ’ya sığındı. Bizans İmparatoru İustinianos’un Suriye valisi olan el-Hâris’in önerisiyle İstanbul’a gitti. Uzun süre burada kaldı. İustini-anos tarafından Necd bölgesi kuzeyinde yaşayan kabilelerin yönetimi için Filistin’e vali atandı. Görevine giderken yolda öldü.
Arap yazarlarının söylentilerine göre, İmruü’l-Kays, İustinianos’un kızını aldatmış, imparator da ona zehirli bir gömlek giydirince, vücudunda oluşan yaralardan ölmüştür.
İslam öncesi Arap şairlerinin yazdığı ve Kâbe duvarlarına asılan Muallakat-ı Seba’daki (yedi askı) ünlü kasidelerden biri de onundur. Arap şiir sanatını, özellikle kafiyeyi kesin kurallara bağlamıştır. Kaside tarzını ilk kez ortaya koymuştur. Divan’ı ile ünlü kasidesi Batı dillerine ve Türkçe’ye çevrilmiştir. Birçok şerhleri vardır.
• YAPITLAR (başlıca): Divan, (ö.s.), M.G.De Salane (yay), 1837; Mu’allaka, (ö.s.), 1913, (Yedi Askı, Ş.Yaltka-ya (çev.), 1943).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi