JONES, Inigo (1573-1652) İngiliz, mimar. Ülkesinde Geç Rönesans’tan kaynaklanan ve Palladia-nizm diye andan üslubun öncülüğünü yapmıştır.
15 Temmuz 1573’te Londra’da doğdu, 21 Haziran 1652’de aynı kentte öldü. Öğrenimi üstüne bilgi yoktur. 1596-1597 arasında İtalya’da resim çalıştığı sanılıyor. 1603 dolaylarında bir kez daha İtalya’ya gitti. Orada tiyatro dekorları ve sahne makineleri üzerine araştırmalarda bulundu. İngiltere’ye döndükten sonra I. James’in karısı olan Kraliçe Anne’ın hizmetine girdi. Bu arada ressam olarak ün kazandı, kraliçenin düzenlediği geleneksel festivallerde oynanmak üzere Ben Jonson’ın yazdığı birçok maskeli oyunun dekor, maske ve giysilerini hazırladı. İtalyan sanatına özgü kıvrak ve serbest çizgilerle kendi üstün düş gücünü birleştirdiği bu ilginç maskelerden bazısı günümüze değin kalmıştır. Jones ayrıca, İtalyan tiyatrosundan gördükleriyle, yan kanatlarla oluşturulan sahne dekorunu, aşağıdan yukarıya kalkan sahne önü perdesini, çeşitli sahne değiştirme hilelerini İngiliz tiyatrosuna getirmiştir.
Mimar olarak adını ilk kez 1608’de Londra’da gerçekleştirdiği Yeni Borsa’yla duyurdu, iki yıl sonra da Galler Prensi Henry’nin başmimarı oldu. 1613’te yeniden İtalya’ya gitti. Geç Rönesans mimarı Palladio’nun Venedik ve Vicenza’daki yapılarını inceledi. Aynı zamanda onun Le antichitâ di Roma (“Roma’ nın Tarihsel Yapıtları”) adlı kitabından izleyerek Roma’daki tarihsel kalıntıları gezdi. Başta mimar Vincenzo Scamozzi (1552-1616) olmak üzere, gününün önde gelen sanatçılarıyla tanıştı.
İngiltere’ye döndükten sonra mimarlıkta bütünüyle klasik anlayışa yöneldi. 1615’te saray yapıları genel yöneticiliğine getirildi. 1642’ye değin I.James ve I.Charles için birçok yapı gerçekleştirdi. 1642’de halkın Katolik olan kraliyet yanlıları ve Püriten olan parlamento yanlıları olarak ikiye ayrılmasıyla iç savaş başlayınca Londra’yı terketti. 1645’te tutsak oldu. Krala yakınlığı bilindiğinden Püritenler’ce bütün mallarına el konduysa da bir yıl sonra suçsuz bulunarak serbest bırakıldı. Bundan sonraki önemli çalışması Wilton House’m süslemesi oldu. Ölümüyle yarım kalan bu işi, aynı yıl öğrencisi ve akrabası olan John
Webb (1611-1672) tamamladı.
Yapıtlarının çoğu, saraya ait oldukları için Püri-tenler tarafından yıkılmıştır. Günümüze değin kalanların tümünde ise, Palladio’nun etkisi görülür. Özellikle Whitehall’da yaptığı Banqueting House ve Kraliçe Anne için Greenwich’te yaptığı ev pencere oranları, alınlıkları ve klasik kolonlarıyla, Jones’un klasik Rönesans mimarlığına yönelik anlayışını yansıtan en önemli iki yapıdır. 1627’de Marlborough Gate’de gerçekleştirdiği Kraliçe Şapeli ise, Ingiltere’de Klasik üslupta yapılan ilk kilisedir. 1630’da Covent Garden’ da düzenlediği alan, Londra kentindeki ilk alan olması açısından önem taşır.
Jones yapılarında Italyan Rönesans mimarlığından kaynaklanan Klasik üslubu geleneksel İngiliz mimarlığının biçim ve oranlarıyla birleştirmiş, Ric-hard Böyle Burlington (1685-1748) ve William Kent (1685-1748) gibi İngiliz mimarlarını da etkileyerek Palladio’dan kaynaklanan mimarlık anlayışının İngiltere’de sürmesinde etkili olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Yeni Borsa, 1608, Londra, bugün yıkılmıştır; Kraliçenin Evi, 1616-1618, Greenwich, İngiltere; Banqueting House, 1619-1622, Londra; Princes’s Lodging, 1619-1622, Neva Market, bugün yıkılmıştır; Kraliçe Şapeli, 1623-1627, St.James Sarayı, Londra.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi