KAWALEROWICZ, Jerzy (1922) Polonyalı sinema yönetmeni ve senaryo yazarı. II.Dünya Savaşı sonrası Polonya sinemasının en yetenekli yönetmenlerinden biridir.
15 Ocak 1922’de Ukrayna’da Gvozdets’de doğdu. Krakov Film Okulu’nda resim ve sinema öğrenimi gördü. Bir süre senaryo yazarlığı ve yönetmen yardımcılığı yaptıktan sonra 1952’de Kazimierz Sumerski ile birlikte ilk uzun metrajlı filmi olan Gromada’yı yönetti. 1955’te Wajda,Munk veTadeusz Konwicki (1926) gibi ünlü yönetmenlerin üyesi oldukları Kadr yapımevinin sanat yönetmeni oldu. Matka Joana od aniolöw(“Meleklerin Joanna Anası”) adlı filmiyle 1961 Cannes Film Şenliği’nde Jüri Özel Ödülü’nü kazandı.
Kawalerowicz gerçeklik ile fantezi arasındaki dengeyi yakalayan bir sinema dilini amaçlamış, Wajda, Munk ve Konwicki ile birlikte II.Dünya Savaşı sonrasında Polonya sinemasının yenileşmesine öncülük etmiştir. 1954’te gösterime giren filmi Celuloza/ Pod gwiazda frygijska (“Selüloz/Frigya Yıldızının Altında”) genç bir köylünün kişiliğinin oluşumunu siyasal ve toplumsal koşullar çerçevesinde inceler. Kawalerowicz bu filmiyle geleneksel Polonya sinemasından önemli ölçüde ayrılmıştır. Başyapıtı sayılan Matka Joanna od aniolöw da, Polonya sinemasında o yıllarda ağırlıklı olarak işlenen savaş temasından uzaklaşma eğiliminin başlangıcını oluşturur. Oldukça stilize bir anlatımla 18.yy Polonya’sında şeytana bağlananları ele alan film, o dönemin ruhunu destansı bir anlatımla yansıtmış, ancak Kilise tarafından büyük bir tepkiyle karşılanmıştır. Eski Mısır’da din adamlarının yönetimle olan çelişkilerini konu alan Faraon’da (“Firavun”) onun tarihsel filmlerinin bir başka örneğidir.
Filmografi
- Gromada (1951) – (K.Sumerski ile) senarist ve yönetmen olarak
- Celuloza (“Selüloz/Frigya Yıldızının Altında”) (1953–1954) – senarist ve yönetmen olarak
- Pod gwiazdą frygijską (1954) – senarist ve yönetmen olarak
- Cień (“Gölge”) (1956) – yönetmen olarak
- Prawdziwy koniec wielkiej wojny (“Büyük Savaşın Gerçek Sonu”) (1957) – senarist ve yönetmen olarak
- Pociąg (“Gece Treni”)(1959) – senarist ve yönetmen olarak
- Matka Joanna od Aniołów (1960; Meleklerin Joanna Anası) – senarist ve yönetmen olarak
- Faraon (1965; Firavun) – senarist ve yönetmen olarak
- Gra (1968; Oyun) – senarist ve yönetmen olarak
- Magdalena (1971) – senarist ve yönetmen olarak
- Śmierć prezydenta (1977) – senarist ve yönetmen olarak
- Spotkanie na Atlantyku (1980) – senarist ve yönetmen olarak
- Austeria (1983; Avusturya) – senarist ve yönetmen olarak
- Jeniec Europy (1989) – senarist ve yönetmen olarak
- Dzieci Bronsteina (1990) – senarist ve yönetmen olarak
- Za co? (1995) – senarist ve yönetmen olarak
- Quo vadis (film) (2001) – senarist ve yönetmen olarak
- Quo vadis (tv dizisi) (2002) – senarist ve yönetmen olarak
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi & Vikipedia