HUNTER, John (1728-1793) İskoçyalı cerrah, anatomi bilgini. İngiltere’de patolojik anatominin ve bilimsel cerrahinin öncülerindendir.
13 Şubat 1728’de Lanarkshire’da:, East Kilbride yakınlarındaki Long Caldertvood’da doğdu, 16 Ekim 1793’te Londra’da öldü. Ünlü anatomi bilgini Wiliiam Hunter’m kardeşidir. On çocuklu bir çiftçi ailesinin en küçük oğlu olan Hunter, 13 yaşındayken babasını yitirince öğrenimine ara vermek zorunda kaldı. 1748’de Londra’daki evinde halk için düzenlediği anatomi dersleriyle hem gelirini, hem de ününü sağlamlaştırmış olan ağabeysinin yanına giderek yardımcılığını üstlendi. İlk anatomi bilgilerini ağabeysin-den alan, ayrıca Londra’nın en ünlü hastanelerinde cerrahi derslerini izleyerek bu alanda uzmanlaşmaya başlayan Hunter, 1760’a değin on bir yıl boyunca ağabeysiyle birlikte çalıştı. Bir yandan anatomi ve cerrahi öğrenimini sürdürdüğü, ilk araştırma ve incelemelerini yayımladığı, bir yandan da ağabeysinin anatomi derslerinden bir bölümünü üstlendiği bu yoğun çalışma döneminde sağlığı bozulunca, hekim olarak deniz kuvvetlerine katıldı. 1763’te Londra’ya döndü ve ağabeysinin yanından ayrılarak serbest hekimliğe başladı. 1767’de Royal Society üyeliğine seçilen, ertesi yıl St.George Hastanesi’nin cerrahlığına atanan, bir yandan da evinde uygulamalı anatomi ve cerrahi dersleri vererek pek çok öğrenci yetiştiren ve ülkesine zengin bir anatomi müzesi kazandıran John Hunter, 1776’da kral III. George’un başcerrahlığma getirilmiş, 1787’de Royal Society’nin Copley madalyasıyla ödüllendirilmiştir.
Hunter’ın çalışmaları özellikle karşılaştırmalı anatomi, fizyoloji ve cerrahi üzerinde yoğunlaşmıştır. İnsanda dişlerin anatomisini ve patolojisini doğa tarihi çerçevesinde inceleyen kitabı, ‘dişçilik cerrahisinin de temel yapıtlarından biridir. Atardamarlardan kanın vücuda yayılışım deneysel yoldan tanımlayan Hunter, damar çeperlerinin incelmesinden ileri gelen şişkinlikleri (anevrizma) damarı bu kesimde bağlayarak tedavi eden ilk hekimdir. Sindirim işleminin, o dönemdeki yaygın kanının tersine, bir mayalanma ya da kimyasal bir çözüşme olmadığını açıklamış, şankr ve frengi hastalığını incelemiş, hayvanlarda vücut ısısı, kış uykusu, kuşların hava keseleri, bazı balık türlerinin elektrik ve işitme organları üstüne araştırmalar yapmıştır.
Özellikle cerrahinin bilimsel temellere oturtulmasında öncü olan Hunter, bu alandaki görüş ve yöntemleriyle kendisinden sonra gelen kuşakların çalışmalarını da yakından etkilemiştir.
• YAPITLAR (başlıca): The Natural History of the Human Teeth, 1771, (“İnsan Dişlerinin DoğaTarihi”); Ûhserva-tions on Certain Parts of the Animal Oeconomy, 1786, (“Hayvanlar Dünyasının Bazı Bölümleri Üstüne Gözlemler”); A Treatise on the Venereal Disease, 1786, (“Zührevi Hastalıklar Üstüne Bir İnceleme”); A Treatise on the Blood, Inflammation and Gundshot Wounds, (ö.s.), 1794, (“Kan, İltihaplanma ve Mermi Yaraları Üstüne Bir İnceleme”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi