KENDREW, John Cowdery (1917-23 Ağustos 1997, Cambridge) İngiliz, biyokimyacı. Kas proteini olan miyoglobinin üçboyutlu yapısını çözümleyerek 1962 Nobel Kimya Ödülü’ne ortak olmuştur.
24 Mart 1917’deOxford’da doğdu. 1939’da Cambridge Üniversitesi’ne bağlı Trinity College’da kimya dalında lisans öğrenimini tamamlayıp, 1940’tan 1945’e değin II.Dünya Savaşı nedeniyle ordu görevine alındı. Savaşın bitiminde Cambridge Universitesi’ne dönerek, 1946-1975 arası Peterhouse College’da öğretim görevlisi ve Medical Research Council’ın moleküler biyoloji laboratuvarında yönetici olarak çalıştı. Bu arada, aynı üniversiteden 1949’da kimya, 1962’de fen dalında doktora derecesini almıştı. 1975’den 1982’ye değin Heidelberg’deki Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’nın başkanlığını yürüten, 1982’de Oxford Universitesi’ne bağlı St.John’s College’ın başkanlığına getirilen Kendretv bu görevini 1984’te de sürdürüyordu. Birçok bilimsel kuruluştaki onur üyeliğinin yanı sıra 1960’ta Royal Society üyeliğine seçilen, 1965’te bu kuruluşun Royal madalyasıyla ödüllendirilen ve 1962 Nobel Kimya Ödülü’nü Perutz ile bölüşen Kendrew’a 1974’te “Sir” unvanı verildi.
II.Dünya Savaşı’ndan sonra Cambridge Universitesi’ne döndüğünde Perutz ile yakın bir işbirliği kuran Kendrew, protein molekülünün ayrıntılı yapısını araştırmaya başladı. Perutz 1937’den beri kandaki hemoglobin molekülünü inceliyordu. Kendrew da çalışmalarını, yapı olarak hemoglobine benzemekle birlikte özgün bir kas proteini olan miyoglobin üzerinde yoğunlaştırdı. İngiliz fizik bilginleri baba-oğul Bragglar’m geliştirdiği X-ışım kırınım yöntemlerinden yararlanarak, kristal halindeki miyoglobinin üçboyutlu yapısını çözümlemeyi başardı. Buna göre, küresel bir protein molekülü olan miyoglobinde aminoasit birimleri sarmal biçimde yerleşiyor ve her sarmalda 3,7 aminoasit bulunuyordu. Aynı yöntemlerle çalışan Perutz da kısa bir süre sonra hemoglobinin, temelde miyoglobine benzemekle birlikte çok daha karmaşık yapıda ve miyoglobin molekülünün dört katı büyüklüğünde olduğunu belirledi.
Kendrew ve Perutz’un sulandırılmış protein kristalleri üzerindeki incelemelerinden elde ettikleri bir diğer önemli bulgu da, aminoasitleri birbirine bağlayan peptit bağlarındaki sarmalın sıkılığı nedeniyle, suyun büyük bir bölümünün molekül merkezinin dışına atıldığıydı. Amonyum (NH3) ve karboksil (COOH–) kökü taşıyan aminoasit grupları küresel molekülün yüzeyine doğru kayarken, yüksüz amino-asitler iç bölgelerde yoğunlaşıyordu. Kendrew ve Perutz’un bu bulguları, moleküler biyolojinin gizlerinin aydınlığa kavuşturulmasında önemli birer adım olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): The Thread of Life, 1966, (“Yaşam Bağı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi