KARACA, Kâni (1930 – 30 Mayıs 2004, İstanbul) Türk hafız ve ses sanatçısı. Dinsel yapıtları yorumlamasındaki başarısının yanı sıra Kuran okuyuşundaki müzik gücüyle de tanınmıştır.
Adana’da doğdu. İki aylıkken bir kaza sonucu gözlerini kaybetti. Adana’daki çeşitli hocalardan dinsel yapıtları öğrenerek müziğe başladı. Küçük yaşta hıfzını tamamlayarak hafız oldu. 1950’de İstanbul’a gitti; Yeraltı Camii hafızlarından Ali Üsküdarlı ile besteci Sadettin Kaynak’tan üslup ve tavır bilgileri, Sadettin Heper’den kudümle usûl vurmayı öğrendi. Müzik çevrelerinde birçok sanatçıdan yararlanarak bilgisini artırdı. İstanbul Radyosu’nda uzunca bir süre klasik yapıtlar okudu. Birçok plak da doldurdu. Her yıl Konya’da düzenlenen Mevlânâ’yı anma haftalarındaki sema gösterilerine naathan ve ayinhan olarak katılmaktadır. 1976’da kurulan Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’nda kudüm öğretmeni oldu; bugün de aynı görevdedir.
Doğaçtan okuyuşa dayanan hafızlık ve mevlid-hanlık ile yorumculuk, icracılık onun okuyuculuğu-nun iki yönüdür. Kâni Karaca, mevlid, ezan gibi yazılı bestesi olmayan, ancak müzikle okunan formlardan başka, Kuran okunuşunda da sanat kaygısını elden bırakmamasıyla tanınmıştır. Müzik öğrenimi görmemiş öğretmenlerin gitgide artması sonucu, bu yüzyılda hafızlığın sanat yönünü yitirmekte oluşunu önlemek amacıyla, dinsel müziğin geçen yüzyılda yetişmiş ustalarından gelen gelenekleri yaşatıp geliştirenlerden biridir. Besteyle güfteyi her formun gerektirdiği anlatıma göre, ustaca kaynaştırır. Bariton sesiyle, peşlerde olduğu kadar tizlerde de perdelerin sesini falsosuz vererek, makamların özelliklerini, seyrini başarıyla belirtir. İç içe örülü, sık aralıklı, uzun ve kısa modülasyonlarındaki (geçki) buluş çeşitliliği, üslubunun en önemli niteliklerinden biridir.
Dinsel ve din dışı büyük formlarda okuduğu yapıtlarda da repertuarının genişliğiyle dikkati çeker. Okudukları arasında, yayın organlarında ilk kez yorumlanmış yapıtların sayısı oldukça fazladır.
Eserleri
- Destegül (2000)
- Mevlana Dede Efendi (2005) Kalan M.
- Ottoman Classical Music
- Kuranı Kerim (2001, audio cd) EMI.
- Şevku Tarab Vechi arazbar dilkeşide tahirbuselik bayatiaraban rahatül ervah takımları (1999). Kalan M.
- Mevlid, Kalan M.
- Musique Classique Ottomane (Kudsi Erguner ve Aka Gündüz ile) Orkestra M.
- Aşk İle, with love, Türk dini musiki formları (2002, kitap ve 2 cd) Pan Y.
- –ekbir, durak, naat, ve salavatlar (2001) EMI Records.
- Kani Karaca Belgeseli, haz: Mehmet Eryılmaz, Boyut Y.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi