KİKUTAKE, Kiyonori (1928 – 26 Aralık 2011) Japon, mimar. Japonya’daki Metabolizma Grubu’nun kurucularındandır.
1 Nisan 1928’de Kyuşu Adası’nda, Kurume’de doğdu. Vaseda Üniversitesi’nde mimarlık öğrenimi gördü. Mezun olduktan sonra 1953’te Kikutake ve Ortakları adlı mimarlık bürosunu kurdu. 1958’de kendisi için, dört kolonun taşıdığı tek bir mekândan oluşan bir ev tasarladı. Gökyüzü Evi diye anılan bu yapıtıyla uluslararası bir ün kazandı. Bir yıl sonra Vaseda Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde profesör oldu. Aynı yıllarda Furnihiko Maki (1928) ve N.Ku-rokava gibi mimarlarla birlikte Metabolizma Grubu’ nun kurulmasına ön ayak oldu. Bu grup, değişen koşullara göre, bölümlerin eklenip çıkartılabileceği bir yapımı öneren yeni bir mimarlık anlayışının sözcülüğünü yapıyordu. Kikutake 1960’ta Tokyo Uluslararası Tasarım Kongresi’nde sunduğu bir bildiriyle Metabolistler’in ilkelerini ilk kez dünyaya açıkladı. Daha sonra bu anlayışı yaymak için makale ve kitaplar yazdı, ABD başta olmak üzere çeşitli ülkelerin üniversitelerinde konuk profesör olarak ders ve konferanslar verdi. 1978’de – mimar Renzo Piano ve Richard Rogers’la paylaştığı – UIA’nın (Union Internationale des Architectes- Uluslararası Mimarlar Birliği) August Perret Ödülü başta olmak üzere çeşitli ödüller kazandı.
Kikutake II.Dünya Savaşı sonrasında Japonya’da en çok ürün veren mimarlardan biridir. Onun yapıtlarını belli bir mimarlık anlayışının sınırları içinde ele almak olanaksızdır. Bunların bazıları oldukça yalın strüktürlerin dışa yansıdığı yapılardır. Bazılarında ise strüktür, fantastik biçimler elde etme kaygısıyla iyice zorlanmıştır. Ortak özellikleri, hepsinin de teknolojinin en ileri olanakları ile donatılmış yapılar olmasıdır.
• YAPITLAR (başlıca):KentMüzesi, 1958, Şimane, Japonya; Gökyüzü Evi, 1958, Japonya; Pasifik Oteli, 1966, Çiğasaki, Japonya; Kent Merkezi, 1968; Hagi, Japonya; Kent Merkezi, 1969, Kurume, Japonya; Expo Kulesi, 1970, Expo 70 Fuarı, Osaka; Alışveriş Merkezi, 1976, Otsu Japonya; Tanabe Müzesi, 1976, Matsue, Japonya. Kitap: Metabolism, 1960; Taisa kençi kuron, 1970, (“Bir İnsan Kenti”); Essence of Arcbitecture, 1973, (“Mimarlığın Özü”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi