KARAVELOV, Ljuben (1834-1879) Bulgar siyaset adamı ve yazar. Bulgaristan’ın bağımsızlığı için mücadele etmiştir.
Koprivştika’da doğdu, 21 Ocak 1879’da Rusçuk’ ta öldü. 1857’de Rusya’ya giderek Moskova Üniver-sitesi’nde etnografya öğrenimine başladı. Herzen, Bakunin, Çernişevski gibi düşünürlerin görüşlerinden etkilendi. Rus dergilerinde Bulgaristan’la ilgili siyasi makaleleri, öykü ve incelemeleri yayımlandı. 1867’de Sırbistan’a gitti. Oradaki devrimci güçlerle ilişki kurdu. Sırp Prensi Mihail Obrenoviç’e karşı düzenlenen suikaste katıldığı gerekçesiyle 1868’de tutuklandı. 1869’da serbest bırakıldıktan sonra Bükreş’e gitti.
O dönemde Bulgaristan’da Osmanlı yönetimine karşı milliyetçi bir muhalefet gelişmekteydi. Vasil Levski ve Hristo Botev gibi Bulgar devrimcileriyle ilişki kuran Karavelov 1872’de Bükreş’te Bulgar ulusal kurtuluş hareketinin ülke dışı merkezi olan Bulgar Devrimci Merkez Komitesi’nin kurulmasında etkin rol oynadı. Bu komitenin programını hazırladı. Ülke çapında bir ayaklanmanın örgütlenmesi için çalıştı. 1869-1872 arasında çıkardığı Svoboda (Özgürlük), 1873-1874 yıllarında çıkardığı Nezavisimost (Bağımsızlık) adlı dergilerde Bulgaristan’ın yabancı güçlerin denetiminden kurtulması gerektiğini savundu. 1875’te etkin siyasal yaşamdan çekilerek edebiyat ve kültür çalışmalarına yöneldi. 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Rus ordusu için çevirmenlik yaptı.
Karavelov Bulgaristan’ın özgürlüğünü ve bağımsızlığını ancak devrimci bir savaş sonucu kazanabileceğini savundu. Osmanlı yönetimine ve ülkedeki destekçilerine karşı çıktı. Balkan halklarının bir federasyon oluşturması gerektiğini savundu. Aynı zamanda tanınmış bir yazar oian Karavelov’un romanları, öyküleri ve Bulgaristan folkloruyla ilgili makaleleri vardır.
• YAPITLAR (başlıca): Pamyatniki narodnago bita Bolgar, 1861, (“Bulgar Halk Gelenekleri”); Balgare ot staro vreme, 1867, (“Eski Zaman Bulgarları”); Maminoto de-tentse, 1875, (“Şımarık Çocuk”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi