KONDRATİEFF, Nikolay (1892-1938) SSCB’li iktisatçı. Kendi adıyla anılan uzun süreli konjonktür dalgasını bulmuştur.
Yaşamının ilk yıllarına ilişkin bilgiler sınırlıdır. Yirmi beş yaşında, geçici Kerenski hükümetinde gıda bakanı yardımcısı olarak kısa bir süre çalıştıktan sonra Moskova Ticari Koşulları Araştırma Enstitüsü’ nü kurdu ve 1920-1928 arasında bu kurumun yöneticiliğini yaptı. Enstitünün en önemli görevi, Sovyet ekonomisinde tarımsal üretim konusunda daha fazla bilgi edinmek ve bir bülten yayınlamaktı. Bu görev kendisine tarımsal iktisat alanında deneyim kazandırarak bir dizi ayrıntılı fiyat indeksi hazırlamak olanağı sağladı.
Kondratieff’in iktisada en önemli katkısı, daha sonra Schumpeter’in de üzerinde duracağı uzun süreli (yaklaşık elli yıl) konjonktür dalgalarının varlığı ve niteliğiyle ilgili bulgularıdır. 1925’te yayımladığı The Long Waves in Economic Life’da. (“iktisadi Yaşamda Uzun Süreli Dalgalar”), ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’dan 36 yıl için alınan fiyat, değer, fiziki miktar serilerinden elde ettiği bulguların, iktisadi faaliyetin 1780-1790 arasında iktisadi bunalım, 1810-1817 arasında zirve, 1844-1851 arasında iktisadi bunalım, 1870-1875 arasında zirve, 1890-1896 arasında iktisadi bunalım, 1914-1920 arasında zirve olmak üzere uzun süreli bir dalgalanma gösterdiğini öne sürmüştür. Ancak, istatistik verilerin yeteri kadar uzun bir dönemi kapsamadığını göz önüne alarak, bu dalgaların kaçınılmazlığını ileri sürmemiştir. Dalgalanmanın nedenleri konusunda sistematik bir açıklama getirmemiş, büyük bir olasılıkla büyük keşif ve icatları izleyen önemli teknolojik değişmeler, savaşlar, yeni alpn yatakları, büyük ölçüde sabit sermaye yenilemeleri üzerinde durmuştur.
1920’li yılların başlarında tarım kesimi için ilk kez beş yıllık plan taslağını hazırlayan Kondratieff planın hazırlanışı sırasında köylülerin üzerine büyük yük yükleyecek hedeflere karşı çıkmıştır. Konjonktür üzerinde ısrarla durması, bütünsel ve ayrıntılı planlama konusundaki kuşkuları, resmi iktisat politikasıyla çatışmasına yol açmıştır. 1930’da tutuklanmış, hapishanede ölmüştür.
• YAPITLAR (başlıca): Mirovoe khoziaistvo i ego kon’i-unktury vo urem’a i posle voiny, 1922, (“Savaş Sırasında ve Sonrasında Dünya Ekonomisi ve Durumu”); The Long Waves in Economic Life, 1925, (“iktisadi Yaşamda Uzun Süreli Dalgalar”); Critical Remarks on the Plan for the Development of the National Economy, 1927, (“Ulusal Ekonominin Gelişmesi İçin Plan Üzerine Eleştirel Düşünceler”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi