JİVKOV, Todor (1911 – 5 Ağustos 1998, Sofya) Bulgar devlet adamı. 1954 – 1989 arasında Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi birinci sekreteri ve 1971 – 1989 arasında Bulgaristan başbakanı.
Todor Hristov Jivkov 7 Eylül 1911 ’de Sofya’nın Pravets köyünde doğdu. Yoksul bir köylü ailesinin oğludur. 1929’da Bulgar Komünist Gençlik Birliği’ne, 1932’de de Bulgaristan Komünist Partisi’ne (BKP) üye oldu. 1941’e değin Sofya’da çeşitli parti örgütlerinde çalıştı. II. Dünya Savaşı sırasında Naziler’in Bulgaristan’a girmeleri ve ülkedeki faşist yönetimin Almanya’nın yanında savaşa katılmasıyla başlayan antifaşist mücadeleye etkin biçimde katıldı. 1941 -1944 arasında Partizanlar Ordusu’nda komutan yardımcılığı yaptı ve Sofya parti örgütünün yöneticileri arasında yer aldı. 1944’teki halk ayaklanmasından hemen önce Sofya bölgesi partizan birlikleri arasında eşgüdüm sağlayan Harekât Bürosu’nun başkanlığına getirildi.
9 Eylül 1944’teki halk ayaklanmasının başarıya ulaşmasından ve 1946’da Bulgaristan Halk Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra çeşitli parti görevlerinde bulundu. 1948’de BKP Merkez Komitesi üyeliğine seçildi. 1951’de Politbüroya girdi. 1954’te BKP Merkez Komitesi 1. sekreterliğine getirilen Jivkov, bu görevini 1981’de BKP genel sekreteri olana değin sürdürdü.
Jivkov parti yöneticiliğinin yanı sıra 1962-1971 arasında başbakanlık görevinde de bulundu. 1971 anayasasıyla Ulusal Meclis Prezidiyumu’nun Devlet Konseyi’ne dönüştürülmesiyle Devlet Konseyi başkanı oldu. Onun yönetiminde Bulgaristan’da sanayileşme aksamadan ilerledi ve halkın yaşam düzeyi büyük ölçüde yükseldi. Buna karşılık Jivkov yönetimi ülkedeki Türk azınlığa karşı zorla asimilasyon politikası uygulayarak 1989 baharında Türkiye’ye doğru büyük bir göç akınının başlamasına neden oldu. Ülkede bulunan Türk azınlığa büyük eziyetler etmiş, adlarını değiştirtmiş, çok büyük kitleleri Türkiye’ye göçe zorlamıştır. Görev günlerinin sonuna yaklaştığını bildiği için içindeki Türk düşmanlığını kusmuş, tamamen komunist, faşist ve ırkçı kararlar almıştır. 1985’te “Bulgarlaştırma” politikasına girişmiştir. Türklerden isimlerini değiştirmeleri, Türkçe konuşmamaları ve ibadet etmekten vazgeçmelerini istemiştir.
1989 sonbaharında Doğu Avrupa’yı saran demokratikleşme dalgası sonucunda Jivkov Kasım 1989’da bütün görevlerinden çekilmek zorunda kaldı. Ocak 1990’da tutuklandı. İki yıl sonra Hükümet fonlarını zimmete geçirmek suçundan 7 yıl hapis cezasına mahkûm oldu. Ancak bozulan sağlık durumu nedeniyle hapis cezası ev hapsine çevrildi. 1996’da Bulgar Yüksek Mahkemesi tarafından beraat etti. 1998’de zatürreden öldü. Jivkov ölümünden sonra, bütün suçlamalardan aklanmıştır.
Türk Ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi