KARAGEORGHİS, Vassos (1929) Kıbrıslı arkeolog. Kıbrıs arkeolojisinin önde gelen uzmanlarındandır.
29 Nisan 1929’da Kıbrıs’ta Trikomo’da doğdu. Londra Üniversitesi’ne bağlı University College’da arkeoloji öğrenimi gördü. 1952’de Lefkoşe’ye döndü ve 1960’a değin Kıbrıs Müzesi’nde asistan, daha sonra da müze yöneticisi olarak görev yaptı. 1957’de Londra Üniversitesi’nde doktorasını verdi. 1963’te Kıbrıs eski eserler genel müdürü oldu. 1968’de Kanada Quebec Üniversitesi’nde konuk öğretim görevlisi olarak bulundu. 1971’de New York Eyalet Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü’nde yardımcı profesör oldu. 1979’dan beri Oxford Üniversitesi Merton College’da öğretim görevlisi ve araştırmacı olarak da çalışmaktadır.
Karageorghis, 1952’de Magosa’mn 7.5 km kuzeyinde bulunan Salamis kentinde kazı yapmaya başladı. İÖ 6. ve 5.yy’da Kıbrıs’ın başkenti olan Salamis’ deki Zeus Olympia Tapmağı, kent surları, tiyatro, hamam, gimnasyum ve kral mezarları, 1973’e değin süren kazılarla ortaya çıkarıldı. 1962’de Karageorghis Kıbrıs’ın bir başka önemli kenti olan Kition’da kazıya girişti. Eski Kition kenti, İÖ 1400’lerde Son Tunç Çağı’nda bugünkü Larnaka kentinin bulunduğu yerde kurulmuştu. Oturma bölgesi sınırları içinde kaldığı için kazıların oldukça zor gerçekleştirilmesine karşın 1981’e değin eski kentin büyük bölümü açığa çıkarılabildi.
Kıbrıs’ın Salamis, Kition, Akhera ve Pendayia gibi eski yerleşmelerinde uzun yıllar sürdürdüğü kazılarda Karageorghis, adanın özellikle Miken ve Yunan Koloni Çağı’ndaki durumunu ortaya çıkarmıştır. Önemli bir ticaret merkezi olarak Kıbrıs’ın, Anadolu’nun Tarsus ve Kilikya bölgeleriyle, Suriye ve Rodos’la ilişkilerini, Akdeniz ticaretindeki konumunu saptamıştır.
Kıbrıs Araştırma Merkezi, İsveç Kraliyet Akademisi, Alman Arkeoloji Enstitüsü, Atina Akademisi gibi bilimsel kuruluşların üyesi olan Karageorghis 1971’de Legion d’honneur nişanını, 1978’de İngiltere R.B.Bennett Ödülü’nü, 1980’de Almanya I.sınıf Liyakat Madalyası’nı kazanmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Sculptures from Salamis, 4 cilt, 1964-1966, (“Salamis Heykelleri”); Excavations in the Necropolis of Salamis, 4 cilt, 1967-1978, (“Salamis Nekro-polü’nde Kazılar”); Cyprus, 1968, (“Kıbrıs”); Mycenaean Art from Cyprus, 1968, (“Kıbrıs’ta Miken Sanatı”); Fouilles de Kition, 3 cilt, 1974-1977, (“Kition Kazıları”); The Civilization of Prehistoric Cyprus, 1976, (“Tarihöncesi Kıbrıs Uygarlığı”); Cyprus from the Stone Age to the Romans, 1982, (“Taş Çağı’ndan Roma Dönemine Kıbrıs”).
• KAYNAKLAR: P.Aström, Who’s Who in Cypriote Archeology (bibliyografya içerir), 1971.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi