JABOTİNSKİ, Vladimir (1880-1940) Rus yahudisi, gazeteci. Revizyonist Siyonist hareketi kurmuş, Filistin’de bağımsız bir Yahudi devletinin kurulması için çalışmıştır.
Vladimir Evgeneviç Jabotinski 18 Ekim 1880’de Rusya’da Odessa’da doğdu, 3 Ağustos 1940’ta ABD’ de New York’ta öldü. Edebiyatla ilgilendi ve birçok dil öğrendi. 1898’de Odessky Listok gazetesinin yurt dışı muhabiri olarak Bern ve Roma’ya gitti. Roma’da üç yıllık hukuk öğrenimi gördükten sonra, 1901’de Rusya’ya döndü.
O dönemde Rusya’daki Yahudiler büyük bir baskı altındaydılar. 1903’teki Yahudi katliamından sonra Siyonist harekete katılan Jabotinski, konuşmalarında, yazılarında Filistin’de bir Yahudi devleti kurulması görüşünü savunmaya başladı. Yahudiler onun çağrısıyla kendilerini savunmak için örgütlenmeye başladılar. Jabotinski, 1904’te toplanan VI. Siyonist Kongre’ye, 1906’da Helsinki’de toplanan Rusya Yahudileri’nin konferansına temsilci olarak katıldı ve 1909’da Dünya Siyonist Örgütü Yürütme Komitesi adına Osmanlı yönetimiyle ilişki kurmak için İstanbul’a gitti. 1910’da Rusya’ya döndü. İbranice’nin Yahudi okullarında eğitim dili olarak kabul edilmesi için çaba gösterdi.
I. Dünya Savaşı sırasında Filistin’i egemenliği altında tutan Osmanlı Devleti’nin yenileceği varsayımından yola çıkarak Yahudi davasını destekleyeceklerini umduğu Müttefikler’in yanında yer aldı. Filistin’ in işgalinde Müttefikler’e yardımcı olmak amacıyla Filistin’e gidecek Yahudi birliklerini örgütledi. Filistin’in 1920’de İngiliz manda yönetimi altına girmesinden sonra Yahudi göçünün artması, bölgede yaşayan Araplar arasında huzursuzluk yaratmaya başladı. Jabotinski, 1920’de Filistin’deki Yahudiler’in Araplar’a karşı oluşturduğu bir yeraltı hareketi olan Haganah’ı örgütledi ve yönetti. Gizli çalışmaları nedeniyle İngiliz yönetimince 15 yıl çalışma kampı cezasına çarptırıldıysa da tepkiler sonucu cezası 1 yıla indirildi. Filistin’e girmesi yasaklanan Jabotinski daha sonra istifa edeceği Dünya Siyonist Örgütü Yürütme Komitesi’nde Filistin’deki İngiliz yönetimine karşı sert bir tavır alınması gerektiğini savundu. 1925’te Dünya
Siyonist Revizyonistler Birliği’nin başına geçti. Bu örgütün amacı Filistin’e Yahudi göçünü hızlandırarak burada bir Yahudi devleti kurmaktı. Jabotinski 1935’te Yeni Siyonist Örgütü’nü kurdu. Londra’ya giderek İngiltere’nin Filistin konusunda oluşturduğu komisyonda dünyada dağınık olarak yaşayan Yahudiler’in Filistin’de toplanıp Ürdün Nehri’nin her iki tarafını da içine alan bir Yahudi devleti kurmaları gerektiğini savundu. 1940’ta New York’ta Siyonist gençlik hareketi Betar’ı ziyareti sırasında kalp krizi geçirerek öldü.
Jabotinski siyaset adamı olmasının yanı sıra iyi bir dilbilimci, hatip ve gazeteciydi. Değişik konularda kitaplar yazdı. Yandaşları 1940’larda Filistin’de hem Araplar’a hem de İngilizler’e karşı savaşan Irgun Zvai Leumi’nin (Ulusal Askeri Örgüt) içinde mücadelelerini sürdürdüler.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi