JOHANNSEN, Wilhelm Ludvig (1857-1927) Danimarkalı botanik ve genetik bilgini. Kalıtım üstüne çalışmalar yapmış, ilk kez “gen” terimini kullanmıştır.
3 Şubat 1857’de Kopenhag’da doğdu, 11 Kasım 1927’de aynı kentte öldü. Üniversite öğrenimi görmeden bir eczacının yanında çırak olarak çalışırken, kimya ve botaniğe ilgi duyarak kendi kendini yetiştirdi. 1879’da eczacılık sınavını verdi.1881-1887 arasında yeni kurulan Carlsberg Laboratuvarı’nda kimya asistanlığı yaptı. Bir süre Almanya ve İsviçre’de bitki fizyolojisi üzerinde çalışmalar yaptıktan sonra Danimarka’ya dönerek, Kopenhag Tarım Koleji’nde 1892’de öğretim görevlisi, 1903’te de bitki fizyolojisi ve botanik profesörü oldu. 1905’te Kopenhag Üniversitesi’nde bitki fizyolojisi profesörlüğüne atanan, 1917’de bu üniversitenin rektörlüğüne getirilen Johannsen, Danimarka Kraliyet Bilimler Akademisi’ nin yanı sıra birçok bilimsel kuruluşun çalışmalarına da üye olarak katılmıştır.
1890’larda kalıtım konusunda araştırmaya başlayan Johannsen, özellikle Darwin ve Galton’un çalışmalarından etkilenmişti. Bir fasulye türü üzerinde araştırmalar yaparak, belli ağırlıkta seçilmiş tohumlardan elde edilen dölde, tanelerin hemen hemen bir önceki kuşağın ortalama ağırlığına eşit olduğunu, iri ya da küçük tohum seçiminin etkili olmadığını gözlemlemesi Galton’un “gerileme yasası”nı doğruluyordu. Kalıtım birimlerini adlandırmak için 1909’da ilk kez “gen” sözcüğünü kullanan Johannsen, bitkiler üzerinde gerçekleştirdiği deneylerden yola çıkarak boyut, renk gibi çeşitlilik gösterebilen dış özellikleri belirlemek için “fenotip”, özgün kalıtsal özellikleri belirlemek için de “genotip” kavramlarını tanımladı. Gene fasulyeler üzerindeki incelemelerinde, tek bir tohumdan elde edilen ve her bireydeki kalıtım birimleri birbirinin aynı olan “saf döl” olgusunu tanımladı; genetik birimlerde ortaya çıkan bir değişikliğin neden olduğu kalıtsal değişmeye ilişkin bulgularıyla da Hugo de Vries’nin “değşinim kuramı”nı destekledi.
Kalıtım konusundaki görüşleri bugün de geçerliliğini koruyan, genetiğe birçok kavram ve terim kazandırmış olan Johannsen bu bilimin öncüleri arasında anılır.
• YAPITLAR (başlıca): Om aryeligbed og variabilitet, 1896, (“Kalıtım ve Çeşitleme Üstüne”); Arvelighedslae-rens elementer, 1905, (“Kalıtımın Öğeleri”).
Türk Ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi