HOOKER, William Jackson (1785-1865) Joseph Dalton (1817-1911) İngiliz botanik bilginleri. Baba oğul Hooker’lar bitki sistematiği ve sınıflandırılmasına ilişkin çalışmalar yapmışlar, botaniği popülarize etmede etkili olmuşlardır.
William Jackson Hooker, 6 Temmuz 1785’te Norwich’te doğdu, 12 Ağustos 1865’te Kew’dc öldü. Norvvich Gramer Okulu’nda eğitim gören W.J.Hooker’ın doğabilime olan ilgisi, 1805’te ender, görülen bir karayosununu bulmasıyla botaniğe yöneldi. Botanik araştırmaları yapmak amacıyla İzlanda, Fransa, İsviçre ve İtalya’ya geziler yaptı. Gezileri sırasında dönemin önde gelen botanik bilginleriyle tanışan W.J.Hooker, 1820’de Glasgow Üniversitesi’nde botanik profesörü oldu. Bitkiler dünyasında başta çiçeksiz bitkilere (karayosunları, eğreltiotları) ilgi duyan W.J.Hooker bu konuda yayımladığı bir çok çalışmasıyla botaniğe değerli katkılarda bulundu. 1841’de kurucusu olduğu ve daha sonra dünyaca ünlü bir botanik araştırma merkezi durumuna gelen Kew Krallık Bahçeleri’nin yöneticiliğini üstlenen W.J.Hooker, 1855’ten başlayarak bu görevi oğlu Joseph Dalton Hooker’la paylaştı. Birçok bilimsel kuruluşun üyeliği yanı sıra 1806’da Linnean Society’ ye seçilen ve 1836’da “Sir” unvanı alan W.J.Hooker, 1847’de türünün ilk örneği olan Ekonomik Botanik Müzesi’ni kurdu.
Joseph Dalton Hooker, 30 Haziran 1817’de Halesworth’de doğdu, 10 Aralık 1911’de Sunningdale’de öldü. Tıp öğrenimi gördüğü Glasgow Universitesi’nden 1839’da mezun oldu. Babası nedeniyle ilgi duyduğu botanik alanında 1839-1843 arası Antarktika’ya düzenlenen inceleme gezisine katılan J.D.Hooker, daha sonra Hindistan, Himalaya, Tibet, Yeni Zelanda, Suriye, Fas ve ABD’de inceleme gezileri yaptı, gezdiği bu bölgelerin bitki örtüsü üzerine çalışmalar yayımladı. Çalışma arkadaşı G.Bentham (1800-1884) ile birlikte bitki sistematiği ve bitkilerin sınıflandırılmasında dünyaca ün kazanan J.D.Hooker, 1839’da tanıştığı, aralarında uzun sürecek bir arkadaşlığın başladığı Darwin’in doğalseçme ve evrim kuramının etkin savunucularından oldu. 1865’te babasının ölümü üzerine yöneticiliğini tümüyle üstlendiği Kew Krallık Bahçeleri’ni uluslararası bir araştırma merkezi durumuna getiren, 1876’da Jodrell Araştırma Laboratuvarı’m kuran J.D.Hooker, 1873-1878 arası Royal Society’nin başkanlığını yaptı, birçok ödülün yanı sıra 1907’de Merit Ödülü’nü aldı.
Gezileri sırasında incelediği Asya ve Amerika bitkileri arasındaki ilişkiyi ve coğrafi dağılımları açıklamaya çalışan, 1858 Temmuzu’nda yerbilimci C.Lyell ile birlikte Londra’daki Linnean Society’ye Dartvin’in ve Wallace’in evrim kuramlarını sunan T.D.Hooker; evrim kuramının bitkiler dünyasında da uygulanabileceğini savunan ilk bilim adamların-dandır.
Çalışmalarıyla botaniğe önemli katkılarda bulunan Hooker’lar dev yapıtları ve büyük ilgi uyandıran halka açık konferanslarıyla bu bilim dalının yaygın olarak tanıtılmasında da önemli rol oynamışlardır.
• YAPITLAR (başlıca): W.J.Hooker: The British Flora, 1830, (“İngiltere Bitki Örtüsü”). J.D.Hooker: Flora An-tarctica, 2 cilt, 1844-1847, (“Antarktika Bitki Örtüsü”); Flora Tasmania, 1860, (“Tasmanya Bitki Örtüsü”); Gene-ra Plantarum, (G.Bentham ile), 3 cilt, 1862-1883, (“Bitki Sınıflandırılması ”).
• KAYNAKLAR: L.Huxley, Life and Letters of Sir Joseph Dalton Hooker, 1918.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi