JAHUDA, [İskaryot] (İS 1. yy) Hz. İsa’nın on iki arkadaşından biridir. Hıristyanlık inancına göre Hz. İsa’yı Romalı yöneticilere ihbar ederek yakalanmasına ve çarmıha gerilerek öldürülmesine yol açmıştır.
İsrail’de Karioth’ta doğdu, nerede ve hangi yıl öldüğü bilinmiyor. Hz. İsa Hıristiyanlık’ın özünü oluşturan düşüncelerini yaymaya başladığı sırada, eski geleneklere, çoktanrıcı inançlara bağlı kimselerin tepkileriyle karşılaşmıştı. Özellikle Romalı yöneticiler, onu toplum düzenini bozucu, tanrıtanımaz diye suçlamaya başlamış, yakalanıp yargılanması için gerekli eyleme geçmişlerdi. Bu durumdan ürken İsa, konuşmalarını güvendiği kimselerin evlerinde ve gizlice sürdürmeyi yeğlemişti. Ancak Jahuda ya da Juda adlı havari onu ele vermiştir. İsa, dinler tarihinde “Son Akşam Yemeği” olarak nitelenen ünlü toplantıda, kendisini Jahuda’nm ele vereceğini açıklamış, arkadaşlarına (on iki havari) son sözlerini söylemişti. Bu olaydan sonra İsa yakalanıp yargılanarak çarmıha gerilmiş, Jahuda’ya da iskaryot (hain) denmiştir.
Jahuda, sanat tarihinde, özellikle resimde, iki yüzlülüğün simgesi olarak geçer. Orta Çağ ve Rönesans ressamları onun yüzünde kötülüğün ve iki yüzlülüğün somutlaşan örneğini vermişlerdir. Jahuda, yazın alanınmda da kötü bir insan olarak, uzun süre işlenmiş, özellikle İsa’nın yaşamını konu edinen yapıtlarda ele alınmıştır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi