KOSSEL, Albrecht (1853-1927) Alman, biyokimyacı. Nükleik asitler ve proteinler üzerindeki çalışmalarıyla Nobel Fizyoloji ve Tıp Odülü’nü almıştır.
Kari Martin Leonhard Albrecht Kossel 16 Eylül 1853’te Rostock’da doğdu, 5 Temmuz 1927’de Heidelberg’de öldü. 1878’de Strasbourg Üniversitesi’nde tıp öğrenimini tamamlayarak, aynı üniversitede biyokimya araştırmalarına yöneldi ve çağının önde gelen fizyolojik kimya bilginlerinden Hoppe-Seyler’in asistanı oldu. 1883’te Berlin Fizyoloji Enstitüsü’nün Kimya Bölümü başkanlığına, 1895’te Marburg Fizyoloji Enstitüsü’nde profesörlük ve yöneticilik görevine, 1901’de de Heidelberg Protein Araştırma Enstitüsü’nün yöneticiliğine getirilen Kossel, emekliye ayrıldığı 1924’e değin çalışmalarını bu enstitüde sürdürdü. Nükleik asitlerin ve proteinlerin kimyasal yapısını açıklığa kavuşturan çalışmaları, 1910’da Nobel Fizyoloji ve Tıp Odülü’ne değer görüldü.
Kossel 1879’da on yıl önce İsviçreli biyokimyacı Friedrich Miescher’in keşfettiği nükleik asitlerin kimyasal yapısını aydınlatmak üzere araştırmalara girişti. Nükleik asitlerin hidroliz yoluyla nükleoproteinlerden elde edilebildiğini gözlemleyerek, nükleik asitlerin de aynı yöntemle daha küçük bölümlere ayrılabildiğini gösterdi. Kossel ve öğrencileri, bugün tüm ayrıntılarıyla bilinen nükleik asitlerin (dezoksiribonükleik ve ribonükleik asit) yapısında yer alan ve nükleotit adı verilen birimlerin her birindeki üç temel öğeden (inorganik fosfat, şeker, pürin ya da pirimidinli azot bileşiği) birini oluşturan pürin ve pirimidinlerden adenin, timin, sitozin ve urasili ayırdılar. Ayrıca nükleik asitlerin yıkım ürünleri arasında şekerin varlığını gözlemledilerse de, şekerin bu moleküllerdeki kesin konumunun belirlenmesi daha sonraki araştırmacılara kaldı. Kossel sonradan basit proteinlere yönelerek, balık spermalarından bir aminoasit olan histidini, kaz alyuvarlarından da histon adını verdiği bir proteini elde etti.
• YAPITLAR (başlıca): Protamine und Histone, 1929, (“Protamin ve Histon”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi