KRUGER, Paul (1825-1904) Güney Afrikalı devlet adamı. İngiliz egemenliğine karşı Boerler’in yürüttüğü bağımsızlık hareketinin önderlerindendir.
10 Ekim 1825’te Kap Kolonisi’nde Calesberg’de doğdu, 14 Temmuz 1904’te İsviçre’de Clarens’de öldü. Hollanda asıllı bir çiftçi ailesinin oğludur. 1852’de İngilizler’le yapılan ve Boerler’in bağımsızlığının tanındığı Sand River Antlaşması’nı imzalayan kurulda görev aldı. 1855-1856 yıllarında yeni cumhuriyetin anayasasını hazırlayan komisyona üye oldu. 1861-1864 arasında çıkan iç çatışmalarda anayasal düzeni destekledi ve bunun korunmasında önemli askeri rol oynadı.
Liberal görüşlü T.F.Burgers’in başkan seçilmesinden sonra aktif politikadan çekilen Kruger, Bur-gers’in başarısızlıkları üzerine 1877’de başkan adayı oldu. Ancak İngiltere’nin Transvaal’i ilhak etme kararı yüzünden seçimler yapılamadı. Kruger bağımsızlık mücadelesinde Boerler’in önderliğini üstlendi ve Güney Afrika’yı genel bir federasyon altında yönetmeyi amaçlayan İngilizler’e karşı Kap Kolonisi’ nin de desteğini sağlayarak savaş açtı. Boerler 1881’de Majuba’da İngilizler’i yenilgiye uğrattılar ve sınırlı da olsa bağımsızlıklarının tanınmasını sağladılar. Kruger 1883’te yeniden kurulan cumhuriyetin başkam seçildi. 1884’te İngiltere’de Transvaal’in bağımsızlığını tanıyan Londra Antlaşması’nı imzaladı. 1885’te Kap Kolonisi başkanı Cecil Rhodes’in ve İngilizler’in baskısıyla Bechuanaland’m (Botswana) İngiltere’nin koruması altına girmesini kabul etti. İngilizler, 1897’de Transvaal üzerinde yeniden egemenlik kurmak amacıyla, Alfred Milner’i Kap valisi ve yüksek komiser olarak Güney Afrika’ya gönderdiler. 1899 Mayıs’mda bir araya geldikleri Milner’le aralarında bir anlaşma sağlanamaması üzerine Kruger İngiltere’ye bir ültimatom verdi ve İngiltere ile Transvaal arasında savaş başladı.
1899-1902 arasında süren İngiliz-Boer Savaşı sonunda İngilizler Pretoria ve Johannesburg’u ele geçirdiler. Kruger Belagoa Bay’da ordusuyla geri çekildi. Boerler’in başlattığı gerilla savaşma destek sağlamak amacıyla Avrupa’ya gitti. Ancak Fransa, Belçika ve Hollanda tarafsız kalmayı yeğlediler. Kruger, Boerler’in 1902 Mayıs’mda İngilizler’e kesin olarak yenilmesi üzerine Avrupa’da kaldı ve orada öldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi