DE LEON, Daniel (1852-1914) ABD’li sendikacı ve siyaset adamı. Ülkesindeki işçi hareketinin önderle-rindendir.
Antiller’de Curaçao’da doğdu, 1914’te öldü. 1865-1871 arasında Hollanda ve Almanya’daki üniversitelerde dilbilim, tarih, felsefe ve matematik eğitimi gördü. 1872’de New York’a gitti. Bir süre, bir İspanyolca gazete çıkaran Kübalı devrimcilere yardım etti. 1876’da Columbia Üniversitesi Hukuk Okulu’na girdi. 1883’te bu üniversitede uluslararası hukuk dersleri verdi.
1880’ler ABD’de işçi hareketinin köktenci biçimler almaya başladığı bir dönemdi. 1881-1886 arasında yapılan 3.092 greve 1.323.000 işçi katılmıştı. Farklı sosyalist eğilimler Socialist Labor Party (Sosyalist İşçi Partisi) içinde bir arada bulunuyordu. Öte yandan 1869’da kurulmuş olan Knights of Labor (İşçi Sınıfının Şövalyeleri) örgütü işçileri militan bir mücadele temelinde örgütlemekteydi. 1886’da kurulan American Federation of Labor (Amerikan İşçi Federasyonu) ise işçi sınıfını mesleki çıkarlar etrafında örgütlemeyi amaçlıyor, siyasal amaç gözeten sendikacılık anlayışına karşı çıkıyordu.
De Leon 1888’de İşçi Sınıfının Şövalyeleri grubuna, 1890’da Sosyalist İşçi Partisi’ne katıldı. 1891’de
Sosyalist İşçi Partisi’nin yayın organı The People (Halk) dergisini kurdu, ölümüne değin bu derginin ve partinin yöneticiliğini sürdürdü. 1895’te sosyalist sendika ve grupların birleşmesiyle oluşan Socialist Trade and Labor Alliance’ı (Sosyalist Sendika ve Emek İttifakı) kurdu. 1905’te bu örgütün köktenci görüşleri savunan Industrial Workers of the World (Dünya Sanayi İşçileri Sendikası) ile birleşmesinde etkin rol oynadı.
De Leon, kapitalist devletin yıkılıp yerine işçi birlikleri temeline dayanan sosyalist bir devletin oluşturulması gerektiğine inanıyor ve bunun ancak devrimci bir partinin önderliği altında gerçekleşebileceğini savunuyordu. Siyasal amaçlar taşımayan sendikal hareketlere ağır eleştiriler yönelten De Leon, sosyalist bir partinin kendi görüşlerinin propagandasını yapmak amacıyla seçimlere katılmasını, fakat reformcu partilerle hiçbir şekilde ittifaka girmemesi gerektiği görüşünü savunuyordu.
De Leon’un görüşleri ABD’deki sendikacılık hareketinin ve sosyalist düşüncelerin gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Reform or Revolution, 1899, (“Reform ya da Devrim”); As to Politics, 1907, (“Politika Hakkında”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi