Delibaş Mehmet Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

DELİBAŞ MEHMED ( ? – 1921) Türk, ayaklanmacı. Milli Mücadele’ye karşı Konya’da bir ayaklanma düzenlemiştir.

Doğum tarihi bilinmemektedir. 1921’de Çumra’ da öldü. Konya’nın Çumra ilçesinin Alibeyhöyüğü köyünün ağalarındandır. Milli Mücadele başlarında Konya valisi Haydar (Vaner) Bey’in verdiği yetkiyle, ilerleyen Yunanlılar’a karşı Çumra ve Karaman köylerinden güç toplayarak bir çete oluşturdu. Bu sırada İstanbul hükümeti de Anadolu halkının Milli Mücadele’ye karşı olduğunu göstermek için kışkırtmalara girişmişti.

Hürriyet ve İtilaf Partisi’nden Zeynelabidin Hoca, Konya çevresinde propagandaya başladı ve Ege-den ilerleyen ordunun Yunan değil halifeye bağlı güçler olduğu, Kuva-yı Milliyeciler’in din düşmanı olduğu söylentisini yaydı. Bu kışkırtmalara kapılan Delibaş Mehmed, 2 Ekim 1920’de 500 kadar adamıyla Çumra’ya bir baskın düzenledi. Ardından, çoğunluğunu asker kaçaklarının oluşturduğu, Ilgın, Akşehir ve Karaman’daki ayaklanmacılarla birleşerek 3 Ekim 1920’de Konya’ya girdi. Kenti savunmak için yeterince gücü olmayan vali Haydar Bey ile Merkez komutanı Avni Bey, Alaeddin Tepesi’ne çekilerek direnmeye çalıştılar. Kente giren Delibaş yönetimindeki ayaklanmacılar telgrafhaneyi ve hükümet konağım ele geçirdiler. Kendilerince bir yönetim oluşturduktan sonra cezaevini boşaltıp kıyıma giriştiler. Başta Konya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti başkanı Sivaslı Ali Kemali Hoca olmak üzere Kuva-yı Milliye yanlısı pek çok kişiyi öldürdüler. Bu durumda ancak iki gün dayanabilen vali ile merkez komutanı da ayaklanmacılara teslim olmak zorunda kaldılar.

Konya’daki olaylar üzerine Ankara hükümeti İçişleri Bakanı Vekili Refet Bey’i (Bele) ayaklanmayı bastırmakla görevlendirdi. Demirci Mehmed Efe çetesi başta olmak üzere Batı Cephesi’nden de destek alan Refet Bey’in yanı sıra Adana’dan 41. Tümen, Afyon’dan da Derviş Bey komutasındaki güçler Konya’ya gönderildi.

Refet Bey komutasındaki güçler, 6 Ekim 1920’de Delibaş Mehmed’i bozguna uğratarak Konya’ya girdiler. Ardından Çumra, Bozkır, Karaman, Seydişehir, Beyşehir ele geçirilerek ayaklanmacılar dağıtıldı.

Delibaş Mehmed, Mersin’e kaçarak Fransızlar’a sığındı. Sonra İstanbul’a giderek Zeynelabidin Hoca’ yla ilişki kurdu. Bir süre İzmir’de Yunan ordusunda görev aldı. Ardından yeni bir ayaklanma başlatmak üzere Konya’ya gitti. Ancak affedilmek umuduyla ayaklanmaya karışmak istemeyen adamları tarafından Çumra’da öldürüldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

Daha yeni Daha eski