DELAUNAY-TERK, Sonia (1885-1979) Rus asıllı Fransız ressam. Orfizm ilkeleri doğrultusunda yaptığı resim, kumaş baskısı ve resim desenli dokuma duvar panoları ile tanınmıştır.
Ukrayna’da doğdu, 1979’da öldü. Çocukluğu St.Petersburg’da geçti. Resim öğrenimi için Almanya’ya gitti, iki yd Karlsruhe’de çalıştıktan sonra 1905’te Paris’teki Academie de la Palette’e girdi. Burada Ozenfant ve Andre Dunoyer de Segonzac (1884-1974) gibi ressamlarla arkadaş oldu. Öğrenciliği sırasında Gauguin ve Van Gogh’un yapıtlarından etkilendi. Daha sonra Cezanne’ın etkisinin izlendiği ilk yapıtlarını sergiledi. 1910’da ressam Robert Delaunay’la evlendi. Önceleri resimde onun dinamizminden etkilendiyse de, daha sonra uyumsuz renkleri kullanarak kendine özgü kübist eğilimli bir üslup geliştirdi. 1914-1920 arasında İspanya ve Portekiz’de yaşadı. Madrid’in güneşli iklimi Portekiz’in doğal güzellikleri ve halk sanatı, onu sıcak, canlı renklere ve ışıklı, hareketli kompozisyonlara yöneltti. Sonia Delaunay 1918’de bale emprezaryosu Diaghi-lev’le tanıştı. Onun isteği üzerine kocasıyla birlikte Kleopatra balesinin kostüm ve dekorlarını hazırladı. 1920’de Paris’e döndü ve bir süre gerçeküstücü sanatçılarla çalıştı. Daha sonra moda alanına yöneldi, el baskısı kumaşlar ve dokuma duvar panoları yapmaya başladı. Kumaşlarında geleneksel desenler yerine, birbiriyle zıtlık yaratan canlı renklerden oluşan geometrik biçim, çizgi, leke ve ışık demetleri kullandı. Dünyanın önde gelen sinema ve tiyatro sanatçıları için hazırladığı giysilerle modayı yönlendirdi. 1925’te bütün dokumalarını Paris’teki Süsleme Sanatları Ser-gisi’nde sergiledi. 1930’da yeniden resme yöneldi ve Abstraction Creation (Soyutlama-Yaratma) grubuna katıldı. 1937’de R.Delaunay’la Paris Dünya Sergisi için Fransız Demiryolları ve Havayolları pavyonlarının süslemelerini yaptı, bu çalışmalarıyla altın madalya kazandı. 1939’da Galerie Charpantier’de Realites Nouvelles (Yeni Gerçekler) adlı serginin düzenlenmesine katkıda bulundu. Kocasının 1941’deki ölümünün ardından da tasarımcı ve ressam olarak çalışmalarını sürdürdü. G.Pompidou ABD’ye yaptığı bir resmi ziyaret sırasında, onun dokumalarından birini Başkan Nixon’a armağan etti.
1973’te Lozan, Cenova ve New York’da açtığı sergilerin ardından Paris Kenti Büyük Ödülü’nü kazandı. Daha sonra ABD, İngiltere ve Japonya’da da toplu sergiler açtı.
• YAPITLAR (başlıca): Le bal Bullier, 1913, Ulusal Modern Sanatlar Müzesi, Paris; Market et Minho, 1915, Ulusal Modern Sanatlar Müzesi, Paris.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi