FRANÇOİS, Andre (1915 – 11 Nisan 2005) Rumen asıllı Fransız karikatür sanatçısı, afişçi, ressam, dekorcu. Çizgiyle gülmece yapmayı amaçlayan akımın öncülerindendir.
9 Kasım 1915’te Romanya’nın Timişoara (Tamış-var) kentinde doğdu. Sanat eğitimine 1932-1933 arasında Budapeşte Akademisi’nde başladı. 1934’te Fransa’ya gitti. Paris’te Güzel Sanatlar Okulu’nda iki yıl daha öğrenim gördü. 1935-1936 yıllarında ünlü afişçi Cassandre ile birlikte çalıştı. İlk karikatürleri 1944’te Fransız ve İngiliz dergilerinde yayımlandı. Çalışmalarını, oturmakta olduğu Paris yakınlarındaki bir köy evinde sürdürdü.
Çok yönlü bir sanatçı olan François, önde gelen uluslararası firmalar için afiş ve reklamlar hazırlamış, iskambil kâğıtları ve UNICEF için bir dizi kart çizmiş, aralarında 1956’da Roland Petit, 1958’de Peter Hail ve 196Q’ta Gene Kelly’nin yönettiği balelerin de bulunduğu çeşitli sahne yapıtları için dekorlar tasarlamıştır. Balzac, Diderot, Aldous Huxley, Jacques Prevert, Alfred Jarrv ve daha pek çok yazarın kitaplarını resimlemiş, çocuk kitapları için resimler hazırlamış, ayrıca kendi de çocuk kitapları yazmıştır. Bunlardan biri olan Les iarmes de crocodile (“Timsahın Gözyaşları”) 1956’da ABD’de yılın en iyi çocuk kitabı seçilmiştir. François büyük boy afişler, yağlıboya resimler yapmakta, kolaj (yapıştırma resim), gravür ve madeni heykel alanlarında da çalışmıştır.
François’mn çoğunlukla yazısız olan karikatürleri, çizgiyle gülmece yapmayı amaçlayan karikatür anlayışının öncüleri arasındadır. Gülmecesini, bir denizcinin bulduğu denizkızını yemesi örneğindeki gibi, düşgücü ürünü bir konunun gerçek ve güncel bir durumu ya da olayı çağrıştırması üstüne kurar. Fırça ile yaptığı çizimleri, kaba ve bitmemiş taslaklar etkisi uyandırmasına karşın, ustaca tasarlanmış bir grafik düzenlemenin, bilinçli bir kurgunun ürünüdür. Karikatürleri Punch, New Yorker, Lilliput, Holliday, Frencb Vogue, Mademoıselle, Fortune gibi önde gelen dergilerin içinde ve kapağında basılmıştır. Yapıtları çeşitli ülkelerde sergilenmiş, İngilizce, Fransızca, Almanca albümlerde yer almış, Türkiye’de de 1950’lerin ortalarında kimi gülmece dergilerinde yayımlanmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Karikatür albümü: Andre François’ Double Bedside Book, 1952, (“Aııdre François’nın İkili Başucu Kitabı”); Heıkle Themen, 1959, (“Tekin Olmayan Konular”); The Biting Eye of Andre François (Ronald Searle’in önsözüyle), 1960, (“Andre François’nın Keskin Gözü”); The Penguin Andre François, 1964. Çocuk kitabı: Les iarmes de crocodile, 1956, (“Timsahın Gözyaşları”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi