EUSTACHI, Bartolomeo (1500 ? -1574) İtalyan hekim, Modern anatomi biliminin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
Kimi kaynaklara göre 16. yy’m hemen başlarında, kimilerine göre de 1513’te San Severino’da doğmuş, 1574’te Fossombrone’de ölmüştür. Yaşamına ilişkin bilinenler, Urbino dükünün ve bir kardinalin özel hekimliğini yaptığı, 1562’de Roma’da Papalığa bağlı Sapienza Koleji’nde başladığı profesörlük görevini bir süre sonra bırakarak, araştırmalarını anatomi alanında sürdürdüğüdür.
Avrupa’da Orta Çağ boyunca dini gerekçelerle engellenenen anatomi çalışmaları Rönesans ile birlikte İtalya’da hız kazanmıştı. Çalışmalarım bu dönemde gerçekleştiren Eustachi, Galenos’un anatomi geleneğine bağlı olmasına karşın, dölütlerde, çocuk ve yetişkin kadavralarında yaptığı açımlamaları ve hazırladığı anatomi çizimleriyle Vesalius ile birlikte modern anatominin temelini atmıştır.
Eustachi vücudun tümüne ilişkin anatomi çalışmaları yapmış, özellikle dişlerin gelişimi ve böbreklerin yapısını ayrıntılarıyla incelemiştir. Sempatik sinir sistemi üstüne araştırması genellikle döneminin en ağırlıklı çalışması olarak bilinir. Kasların yapısı ve sinir dağılımını inceleyen, soluk borusu ve gırtlağın yapısını tanımlayan Eustachi’nin adı, orta kulakla gırtlağın üst bölgesini birleştiren kanala ve alt ana toplardamar kapakçığına verilmiştir.
Eustachi’nin anatomi açımlamalarına ilişkin değerli çizimleri içeren, Pier Matteo Pini adlı bir ressamın yardımıyla gerçekleştirdiği 47 bakır levhadan 8’i, 1564’te Opuscula anatomica (“Anatomi Kitabı”) adlı yapıtında yayımlanmış; daha sonra kaybolan 39 levhanın 1714’te bulunması üzerine bu çalışmasının tümü aynı yıl Tabulae anatomiçae (“Anatomi Levhaları”) adıyla derlenmiştir. Dönemine göre zengin ayrıntıları içeren, Galenos’un ve 16. yy anatomi bilginlerinin kimi hatalarını düzelten bu levhaların yayımlanmasındaki gecikme, Eustachi’nin çağdaşlarını etkilemesini engellemişse de, anatomi bilgisinin 18. yy’daki gelişmesine katkıda bulunmuştur.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi