DUCCIO DI BUONONSEGNA (1260-1319) İtalyan, ressam. Siena Okulu resim geleneğinin kurucusu ve Rönesans öncesi İtalyan sanatının en büyük temsilcilerinden biridir.
Siena’da doğdu, 3 Ağustos 1319’da aynı kentte öldü. Yaşamına ilişkin çok az bilgi vardır. 1278-1279 arasında Siena kent arşivi için çeşitli sandıkları resimlediği bilinmektedir. 1280-1290 arasında kitap kapakları resimlemiştir. 1302’de, Meryem’i azizlerle çevrili olarak gösteren ve maestâ adı verilen resimlerden bir dizi yapmayı üstlendiği biliniyorsa da, bugüne değin bu resimlerden hiçbirine rastlanmamıştır. 1308-1311 arasında Siena katedrali için, ünlü Maestâ’larını yapmıştır. Vasari, onun Siena ve Floransa’dan başka Pistoia, Lucca ve Pisa’da da çalıştığını yazmaktadır. Ancak bu bilgi de kanıtlanmış değildir.
Bugün Duccio’nurı olduğu ileri sürülen Rucellai Madonnası’nı, Vasari, Cimabue’nün yapıtı olarak vermektedir. Uzmanlar bu resmi Duccio değilse, bir başka Sienalı sanatçının yaptığı inancındadırlar.
Duccio’nun resimleri arasında Siena Katedrali Maestâ.’lan, onun elinden çıktığı kesin olarak kanıtlanmış tek yapıttır. Öbür resimlerin ancak, bu dizideki üslup özelliklerinden yola çıkılarak Duccio’nun olduğu varsayılmaktadır. Meastâ’lar, Bakire Meryem’ in taçlandırılmasmı konu alan merkezi bir pano çevresindeki çeşitli parçalardan oluşmaktadır. Bunların büyük bir çoğunluğu Siena’dadır. Ancak bazı parçaları kaybolmuş, bazıları da çeşitli müzelere dağılmış durumdadır.
Bu yapıtların tümü Bizans sanatının genel üslup özellikleriyle Rönesans öncesi Italyan sanatının hacme yönelik biçim anlayışının bir bileşkesi niteliğindedir. özellikle figürlerin boyutlandırılmasmda, Bizans sanatının hiyerarşik düzenleme ilkelerine u-yulmuştur. idealleştirilmiş bir mekân anlayışım simgeleyen altın varakla kaplı arka planlar da gene Bizans sanatından aktarılmış bir uygulamadır. Buna karşılık, mekânın derinlemesine düzenlenişi ve figürlerle manzara öğelerinin göreli kütlesel yapısı Duccio’nun olgunluk döneminde geliştirdiği özelliklerdendir. Duccio, figürlerin incelik taşıyan hareketlerinin, kumaş kıvrımlarının ve bezeme öğelerinin işlenişinde kıvrak bir ustalık göstermiştir. Özellikle figürlerinin el kol hareketleriyle bütünleşen duygusal yüz anlatımlarında, Bizans sanatım aşan bir duyarlık düzeyi tutturmuştur.
Duccio’nun üslubunun bütünü 14.vy İtalyan Primitifleri’ne özgü insani bir boyutun yanı sıra, oldukça arındırılmış bir incelik duygusu sergiler. Birçok resim, benzer bir üslupla yapıldığı için, Duccio’nun yapıtı sayılmıştır. Gene bu resimlerle ilişkisi kesinlikle saptanmış iki sanatçı vardır: 1317-1327 arası etkin olan Ugolina da Siena ve 1298-1331 arası etkin olan Segna da Bonaventura. Ayrıca Simone Martini, Sasetta (1392-1450) ve Giovanni di Paola (ykş.1403-1483) gibi sanatçılar Duccio’nun kurduğu Siena Okulu’nun önde gelen ressamlarıdır.
• YAPITLAR (başlıca): Rucellai Madonnası, 1285, Uffizi Müzesi, Floransa; Üç Fransisken ile Çevrili Bakire Meryem, 1290, Pinakotek, Siena; çeşidi maestâ panoları, 1308-1311, Katedral Müzesi, Floransa, Ulusal Galeri, Londra, Frick Koleksiyonu, Ne w York, Ulusal Galeri, Washington D.C.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi