Ernst Fischer (3 Temmuz 1899 - 31 Temmuz 1972), aynı zamanda takma adları: Ernst Peter Fischer, Peter Wieden, Pierre Vidal ve Der Miesmacher altında da bilinir, Bohemya doğumlu Avusturyalı bir gazeteci, yazar, sanat eleştirmeni ve siyasetçidir. Avusturyalı edebiyat eleştirmeni, yazar ve siyasetçi. 1899'da Komotau'da (bugünkü Çek Cumhuriyeti'nde bulunan Chomutov) doğmuş ve 1972'de Viyana'da ölmüştür.
Fischer, Marksist bir bakış açısıyla edebiyat, sanat ve kültür üzerine yazılar kaleme almıştır. Eserlerinde sosyalist fikirleri ve sınıf mücadelesini ele almıştır. Ayrıca, Marksist teorileri edebiyat ve sanat alanında uygulamaya çalışmıştır.
Hayatı
Ernst Fischer, 1899'da Bohemya'daki Komotau'da doğdu, Babası İmparatorluk ve Kraliyet Albayı ve askeri okullarda matematik ve açıklayıcı geometri öğretmeni olan Josef Fischer ve eşi Agnes'in oğludur. Birinci Dünya Savaşı'nda İtalya Cephesi'nde görev yaptı, Graz'da felsefe okudu ve bir fabrikada vasıfsız işçilik yaptıktan sonra bir eyalet gazetecisi olarak çalışmaya başladı ve ardından 1927'den itibaren Arbeiter-Zeitung'da çalıştı. 1932'de Ruth von Mayenburg ile evlendi. Başlangıçta bir sosyal demokrat olan Fischer, faşizme dayanamayan liberal demokraside hayal kırıklığına uğradıktan sonra 1934'te Avusturya Komünist Partisi (Kommunistische Partei Österreichs veya KPÖ) üyesi oldu.
1934'te, Fischer ve eşi Avusturya İç Savaşı'na dahil olduktan sonra Avusturya'yı terk etmek zorunda kaldılar. Çekoslovakya'ya gittiler ve burada bir editör olarak Komintern için çalışmaya başladı. 1938'de Moskova'ya taşındılar ve Fischer burada da Komintern için çalışmaya devam etti. Moskova'da 1911'de inşa edilen lüks bir otel olan Hotel Lux'ta yaşadılar ve bu otel Ekim Devrimi'nden sonra Komünist Parti tarafından devralındı. Adolf Hitler'in iktidara gelmesinden sonra, otel komünist sürgünlere, özellikle Almanlara sığınak oldu. Fischerler 1938'den 1945'e kadar burada yaşadılar.
Fischer ve eşi Hotel Lux'a vardıklarında Stalinist temizlikler hala devam ediyordu ve otelde yaşayan sürgünler korku ve terör ortamında yaşıyordu. Fischer, varışlarından sonbahar sonra bir akşam işten eve döndüğünde, dehşet içinde görünüyordu. Gustl Deutsch, tutuklanan ve hapsedilen bir Avusturyalı, ona Stalin'in hayatına karşı bir komploya karışmakla suçlandığını bildiren bir notu gizlice vermişti. Deutsch işkence altında Fischer'ı adının karıştığına dair ifade vermişti. Suçlamalar tamamen asılsız olsa da, suçlanması Fischer'ı büyük tehlike altına sokmuştu ve derhal Komintern'in liderlerinden biri olan Georgi Dimitrov'dan yardım istedi. Dimitrov şöyle cevap verdi: "Seni kurtarabilirim, ama diğerleri...?"
Savaşın ardından, Fischer 1969'a kadar KPÖ'de önemli bir figür olarak kaldı. İlk savaş sonrası dönemin Renner hükümetinde Komünist bilgi bakanı olarak görev yaptı (27 Nisan 1945 - 20 Aralık 1945). KPÖ'nün aylık dergisi Weg und Ziel'de makaleler yayınladı.
Fischer ve eşi 1954'te boşandılar.
Erinnerungen und Reflexionen ("Hatıralar ve Düşünceler") adlı kitabı, eski eşinin Blaues Blut und rote Fahnen. Revolutionäres Frauenleben zwischen Wien, Berlin und Moskau ("Mavi Kan ve Kırmızı Bayraklar. Viyana, Berlin ve Moskova Arasında Devrimci Kadın Yaşamı") adlı kitabıyla aynı dönemi kapsamaktadır.
Fischer, özellikle Batı'da 1959'da yayınlanan The Necessity of Art ("Sanatın Gerekliliği") adlı kitabıyla ünlüdür. Bu kitapta, Fischer, o zamana kadar yaygın olan Marksist sanat teorisinin birçok sıradan kavramını - sanatın emek olduğu, kolektif ve bireysel arasındaki fark, formalizm ve sosyalist realizm - sihir ve dinden Romantikler, eleştirel realizm ve sosyalizm inşa etmek için sanatın hizmetindeki rolüne kadar sanat tarihinde geniş bir makalede geliştirir.
Kitap, 1950'lerin sonlarından beri birçok yazarı etkiledi, özellikle Kenneth Tynan ve John Berger. John Berger, kitabın son dönemdeki Verso Books baskısı için yeni bir önsöz yazdı.
Fischer, 1968'de Prag Baharı'nın bastırılmasına karşı çıktığı için Komünist Parti'den ihraç edildi. KPÖ'nün ılımlı kanadının eski bir üyesi olarak, Fischer Avusturya'da giderek "dogmasız Marksistler"in yanına geçti ve proletarya diktatörlüğü kavramını reddetti. Franz Marek ile birlikte Wiener Tagebuch adlı aylık dergiyi yayınlamaya devam etti ve özellikle dogmatik olmayan bir Marksist teorisyen olarak kamuoyunda rol aldı.
Fischer, 31 Temmuz 1972'de Deutschfeistritz'te vefat etti.
Marksist düşünce
Ernst Fischer, 20. yüzyıl Marksist sanat anlayışına büyük ölçüde etki eden bir figürdü. Sanat eserlerinin toplumcu ve Marksist ideolojiye ne kadar katkı sağladığını değerlendirerek önceki eleştirmenlerden ayrıldı. Ona göre, bir eserin "ilerici" ya da "gerici" olarak sınıflandırılması hatalıydı ve gerçekçilik belirli bir yöntem değil, sanatçının bakış açısıydı. Fischer, kapitalist ülkelerdeki burjuva yazarların eserlerinin değeri konusunda da farklı bir yaklaşım benimsedi. Ona göre, bu yazarların yaşadığı bunalım ve insanlar arasında gerçek ilişkiler kurulamayacağına dair inanç, toplumsal koşulların değiştirilmesiyle düzeltilebilir olsa da, trajik ve "saçma" öğelerin insan doğasından kaynaklandığını ve asla tamamen ortadan kalkmayacağını savundu.
Fischer, sanatın toplumun tarihsel süreçlerinde her zaman önemli bir rol oynadığını vurguladı. Sanatın, insanın kendi sınırlarını aşma ve daha bütünleşmiş bir insana ulaşma çabalarının bir ürünü olduğunu düşündü. Bu görüşleri desteklemek için, tarih öncesi mağara resimlerinden modern tiyatroya kadar çeşitli sanat eserlerini ve akımlarını inceledi. Fischer, sanatın sadece toplumsal değişimin bir aracı olmadığını, aynı zamanda insanın içsel dünyasını anlamak ve ifade etmek için de önemli bir araç olduğunu savundu.
Ernst Fischer'ın eserleri arasında öne çıkanlar:
"Von der Notwendigkeit der Kunst" (Sanatın Gerekliliği): 1959'da yayımlanan bu kitap, Fischer'ın en tanınmış eserlerinden biridir. Marksist bir perspektiften sanatın önemini ve toplumsal işlevini ele almaktadır.
"Kunst und Koexistenz" (Sanat ve Bir Arada Yaşama): 1966'da yayımlanan bu eserde Fischer, sanat eserlerinin toplumun bir arada yaşama ve dayanışma sürecine nasıl katkı sağladığını inceler.
"Erinnerungen und Reflexionen" (Hatıralar ve Düşünceler): Fischer'ın hatıralarını ve düşüncelerini içeren bu kitap, onun hayatı ve düşünce dünyası hakkında önemli bir kaynaktır.
"Untersuchungen über Aminosäuren, Polypeptide und Proteine" (Amino Asitler, Polipeptitler ve Proteinler Üstüne Araştırmalar): Fischer'ın biyokimya ve protein kimyası üzerine yaptığı çalışmaları içeren bu kitap, bilimsel araştırmalarına da odaklanmaktadır.
"Untersuchungen in der Puringruppe" (Pürin Grubu Üstüne Araştırmalar): Fischer'ın kimya alanındaki araştırmalarını kapsayan bu eser, pürin bileşikleri üzerine odaklanmaktadır.
Bu eserler, Fischer'ın farklı alanlardaki düşüncelerini ve katkılarını yansıtmaktadır ve onun çok yönlü bir entelektüel olduğunu göstermektedir.