Ferazdak Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Ferezdak, 20 (641) yılında Basra yakınındaki Kâzıme'de varlıklı, kültürlü, cömert ve nüfuzlu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası, amcasının adı olan Hemmâm'ın küçültme şekli olan Hümeym diye hitap ederdi. Yüzü veya alt dudağı somuna benzediği için "Ferezdak" lakabıyla tanındı. Ailesi, Temîm kabilesinin Mücâshi‘ kolundandı.

Dedesi Sa‘saa b. Nâciye sahâbî olmasına rağmen, babası Gālib, Hz. Peygamber'i göremediği için muhadramûn (sahabe torunu) kategorisine dahil edilirdi. Ferezdak, Karaman'da ilk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Kuleli Askeri Lisesi'ne girdi ve 1948'de Kara Harp Okulu'nu bitirdi. Kıta subayı olarak on yıl boyunca Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde görev aldı.


Ferezdak'ın edebi yetenekleri genç yaşlarda kendini gösterdi. İlk şiiri olan "Hancı" adlı eseri 1949'da Şadırvan dergisinde yayımlandı. 1950-1971 arasında Hisar ve Çağrı dergilerinde eserlerini paylaştı. Şiirlerinde genellikle duygusallık, ritim ve halk şiiri söyleyişlerine ağırlık verdi. Cumhuriyet'in 50. yıl dönümü için düzenlenen 50. Yıl Marşı Yarışması'nda birinci seçilen şiiri, Necil Kâzım Akses tarafından bestelendi.

Ferezdak'ın hayatında önemli bir dönemeç, 1953-1957 yılları arasında Ankara'da görevliyken Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne devam etmesi oldu. Bu dönemde aldığı eğitim, edebi kariyerine olumlu bir etki bıraktı.

Ferezdak'ın şiirlerindeki dinî unsurlar, onun hayatında dindarlık dönemleri yaşadığını gösterse de, genelde içkiye ve eğlenceye düşkünlüğüyle bilinirdi. Haccâc'a bağlılık gösteren şiirlerle Haccâc ve oğlu için yazdığı mersiyelerdeki duygularında samimi olmadığı söylenir.

Şair, Câhiliye dönemi şiirinin etkisi altında kalarak genellikle hiciv şiirleri yazdı. Cerîr b. Atiyye ile yaptığı nakīza adlı şairî atışmalar, Arap edebiyatında "nakīza" türünün en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilir.

Ferezdak'ın divanı, Fransızca tercümesiyle birlikte ilk defa R. Boucher tarafından neşredildi. Ayrıca, Joseph Hell tarafından tıpkıbasımı yapılarak yayımlandı. Eser, Arapça edebiyatındaki önemli divanlardan biridir.

Ferezdak'ın ölüm tarihi konusunda farklı rivayetler bulunsa da, genellikle 110 (728) veya 114 (732) yılında vefat ettiği kabul edilir.

• YAPITLAR (başlıca): Divan, (ö.s.) I. bölüm, R. Boucher (yay.), 2 cilt, 1870; Divan, (ö.s), II. bölüm, J.Hell (yay.), 2 cilt, 1900-1901; The Neqa’id of Carir va’l-Farazdak, (ö.s.), A.A.Bevan. (yay.), 3 cilt, 1905-1912.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

Daha yeni Daha eski