EBNER, Ferdinand (1882-1931) Avusturyalı filozof. Alman İdealizmi’ne yönelttiği eleştirilerle tanınır.
31 Ocak 1882’de Viyana’da doğdu, 17 Ekim 1931’de aynı yerde öldü. Viyana’da öğrenim gördü. Bir süre ortaokul öğretmenliği yaptı. Bu dönemdeki çalışmaları pek ilgi çekmedi. Çağdaş felsefenin insan sorunlarına ağırlık vermeye başladığı I.Dünya Savaşı’ndan sonra, Ebner’in düşünceleri de gündeme getirildi.
Ebner’e göre Alman İdealizmi, insan varlığını anlamayı engelleyen, sağlam düşünce temelleri üzerine oturmayan, çökmesi gereken bir akımdır. Bu akım yıkıldıktan sonra, onun örtüsü altında kalan insan gerçeği aydınlığa çıkacak, insanın evren karşısındaki yeri ve önemi anlaşılacaktır. Alman İdealizmi insanı anlamaya, açıklamaya elverişli bilginin kaynağı olmadığı gibi, sorunlara çözüm aramayı da engellemektedir.
Ebner’in ileri sürdüğü kurama göre insan, bir birey olarak, tek başına anlaşılamaz. Onu karşısında bulunan varlıkla birlikte ele almak, incelemek gerekir. “Ben” ancak “Sen”in karşısında vardır. Çevresinden, öteki insanlardan soyutlanmış bir Ben, gerçeğinden kopmuş demektir. Oysa Ben’in karşısında bulunan, konuşan Sen, yaşayan tinin taşıyıcısıdır. Ben, karşısında söyleyen, konuşan Sen’i görünce başka bireylerle bütünleşir, kendi varlığının bilincine varır. Bu nedenle Ben’i bilmenin yolu, karşısında başka bir varlık olarak duran, Sen’den geçer. Ebner’e göre “Sen, başka insanlarda yaşayan tinin taşıyıcısı olduğundan, Ben, Sen’de kendi varlığımın canlı temelini bulurum, kavrarım.” Böylece insan gerçeği ikili konuşmaya dayalı bir düşünüşle(dialogischesDenken)kavranabilir.
Varoluşçuluk akımına Ben-Sen İkilisi açısından bakan Ebner, konuşma eyleminin insanla Tanrı’yı da karşı karşıya getireceği kanısındadır. Tanrı’yı düşünmek, onunla konuşmaktır, insan Tanrı’yı düşünürken kendi Ben’inin karşısına onu bir Sen olarak alır, böylece Tanrı ile ikili konuşma (Dialog mit Gott) gerçekleşir. Konuşmanın özünü, başkasında kendi varlığını (eigene Exsistenz) bulma oluşturur.
Ebner, özellikle Varoluşçulukla Hıristiyan düşüncesi arasında bağlantı kurmaya çalışan aydınları etkilemiş, insan sorunlarını çözmede dinin yararlı olabileceği görüşünü savunanlara ışık tutmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Samtliche Werke, (ö.s.), 1969, (“Toplu Yapıtlar”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi