DONDERS, Franciscus Cornelis (1818-1889) Hollandalı hekim. Görme bozukluklarına ilişkin araştırmalarıyla oftalmolojinin öncülerinden sayılır.
24 Mayıs 1818’de Hollanda’nın Tilburg kentinde doğdu, 24 Mart 1889’da Utrecht’te öldü. Fransız ve Latin okullarında eğitim gördükten sonra 1839’da Utrecht’teki Askeri Tıp Fakültesi’nden, bir yıl sonra da Leiden Universitesi’nden tıp diploması aldı. 1842’de Utrecht Universitesi’nde histoloji araştırmaları yapmaya başlayan Donders, 1852’de aynı üniversitede oftalmoloji profesörlüğüne getirildi. 1858’de kendi olanakları ve bağışlarla kurduğu ve 1883’e değin yöneticiliğini üstlendiği hastanede göz hastalıkları üzerine çalışmalar yaptı. 1862’de Utrecht’te fizyoloji profesörlüğüne getirilince hekimlikten çok temel tıbbi araştırmalara ağırlık verdi.
Donders’in 40 yılı aşkın bir süre önemli katkıda bulunduğu oftalmolojiye ilgisi, 1847’de, boşluğa bakıldığında gözlerin önünde uçuyormuş gibi görünen benekleri incelemesiyle başladı. Bu konuyla ilgili olarak gözün hareketlerini araştırarak, Donders yasası olarak bilinen, gözün bakış çizgisi çevresindeki dönme hareketlerinin istemli olmadığını buldu. Görme bozukluklarının niteliği, tanı ve tedavi yöntemleri ve özellikle gözlük kullanımıyla bu tür bozuklukların giderilmesi konularında öncü çalışmalar yaptı. Yakım net görememe durumunda t(hipermetropluk) görüntünün göz yuvarının basıklığına bağlı olarak ağtaba-kasının arkasına düştüğünü bulan Donders, astigmat-lıktan kaynaklanan bulanık görmeyi de ışığın kırınıma uğradığı saydam tabaka ya da göz merceğindeki eğrilik kusurlarına bağladı.
Donders, ışığın gözdeki kırınımı ve gözler arasındaki uyum üzerine araştırmalarının yanı sıra, kendi adıyla bilinen glokoma türü ve çeşitli göz hastalıkları üzerine çalışmaları, makale ve kitaplarıyla oftalmolojinin gelişmesinde etken olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): On the Anomalies of Accomodation and Refraction, 1864, (“Uyum ve Kırımın Bozuklukları Üstüne”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi