EDİZ, Hasan Âli (1904-1972) Türk çevirmen ve tiyatro eleştirmeni. Rus edebiyatının en önemli yapıtlarını Türkçe’ye kazandırmıştır.
Yugoslavya’nın Priboy kentinde doğdu, 3 Temmuz 1972’de İstanbul’da öldü. İlköğreniminin bir bölümünü Sırpça-Hırvatça olarak, ailesinin Balkan Savaşı sırasında göç ettiği Gorajda’da yaptı. 1913’te ailesiyle birlikte Türkiye’ye geldi. Ortaöğrenimini Vefa ve Mercan liselerinde bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne girdi. 1924’te tıp öğrenimini yarıda bırakarak bir grup arkadaşıyla birlikte Moskova’ya gitti. Burada beş yıl kaldı, iktisat ve toplumbilim okudu. Yeniden yurda döndükten sonra, o zamanki adı Devlet Kitapları Mütedavil Sermayesi olan Devlet Kitapları Müdürlüğü’nde danışman olarak çalışmaya başladı. Bu kurumda yirmi yıl görev yaptıktan sonra emekli oldu.
Sırpça-Hırvatça’dan çeviriler yapan Hasan Âli Ediz özellikle Rusça’dan yaptığı çevirilerle Tolstoy, Turgenyev, Puşkin, Gogol, Çehov, Dostoyevski ve Gorki gibi ustaların en önemli yapıtlarını Türk okurlarına tanıttı. Bir yandan da Son Posta gazetesinde tiyatro eleştirileri, Cumhuriyet gazetesinde ekonomi yazıları yazdı. Milli Eğitim Bakanlığı’nca yayımlanan dünya klasikleri dizisinin gerçekleşmesinde büyük emeği geçti.
Hasan Âli Ediz, yaşamı boyunca yaptığı elliyi aşkın çeviriyle, Türk okurlarının, evrensel düşüncenin boyutlarını kavramasında büyük pay sahibi olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Kitap: Stalin Diyor Ki, 1936; Ispanya’da Neler Oluyorf 1936; Sovyetler’de Stehanov Hareketi, 1936. Çeviri: Puşkin, Acemi Bir Köylü Kızı, 1938; Turgenyev, Babalar ve Çocuklar, 1937; Gogol, Mayıs Gecesi, 1938; Gorki, Aşk Rüyası, 1939; Çehov, Altına Koğuş, 1940; Haşek, Aşk Sen Herşeye Kadirsin, 1944; Dostoyevski, Suç ve Ceza, 1948; İ.Andriç, Drina Köprüsü, 1962; Tolstoy, Anna Karenina, 1968.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi