DUTROCHET, Rene-Joachim-Henri (1776-1847) Fransız biyoloji bilgini. Geçişme (osmoz) olayını ve klorofilin işlevini açıklayarak bitki fizyolojisinin temellerini atmıştır.
14 Kasım 1776’da Poitou’daki Château de Neon’ da doğdu, 4 Şubat 1847’de Paris’te öldü. Soylu bir aileden gelen Dutrochet önce deniz kuvvetlerine katıldı, sonra ordudan ayrılarak 1802’de tıp öğrenimi yapmak üzere Paris’e gitti. 1806’da diplomasını aldı, iki yıl sonra da askeri hekim olarak Ispanya’ya gönderildi. Orada tifoya yakalanınca ülkesine döndü ve bir süre serbest hekimlik yaptıktan sonra 1810’da Touraine bölgesindeki Chateau-Renault’ya yerleşerek kendini tümüyle bilimsel çalışmalara verdi. 1823’te Tıp Akademisi’nin, 1831’de de Bilimler Aka-demisi’nin üyeliğiae seçildi.
Önceleri fonetik ve embriyolojiyle ilgilenen Dutrochet’nin temel çalışma alanı bitki fizyolojisidir. Sonradan araştırmalarını hayvanlar üzerinde de geneleştirip, bitki ve hayvan dokularıyla çevre atmosferi arasındaki gaz alışverişini inceleyerek solunum olayının ve temel yaşam süreçlerinin hayvanlarda da, bitkilerde de aynı olduğunu öne sürdü. Ardından, bitkilerin yalnızca yeşil bölümlerinde yer alan kloro-filli hücrelerin karbon dioksiti soğurduğunu göstererek, ışık enerjisinin kimyasal enerjiye dönüştüğü fotosentez ve özümleme olayında klorofilin işlevini belirledi. Ayrıca, bitkilerin ışığa duyarlılığını, kök, gövde ve yaprakların büyüme sırasında yerçekiminin etkisiyle belli doğrultulara yönelmesini (yereyönelim ya da jeotropizm olgusunu) inceledi. En önemli çalışması ise, bitkilerde, yarıgeçirgen organik bir zarla ayrılmış, değişik yoğunluktaki iki çözelti arasında yoğunluk dengesi kuruluncaya değin moleküllerin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama doğru geçişini (osmoz olayı) inceleyip bu olayın bitki fizyolojisindeki önemini vurgulamasıdır.
Bir organizma bütününde hücrelerin bireysel işlevinin temel önem taşıdığını öne sürdüğü için hücre kuramının da öncülerinden sayılan Dutrochet’nin biyolojiye katkısı, yaşam süreçlerinin fiziksel ve kimyasal temellere dayanarak açıklanabileceğini savunan sistematik çabasında yatar.
• YAPITLAR (başlıca): Recherches anatomiques et physio-logiques sur la structure intime des animaux et vegetaux, 1824, (“Bitki ve Hayvanların İç Yapısına ilişkin Anatomi ve Fizyoloji Araştırmaları”); Nouvelles recherches sur Tendosmose et sur Texosmose, 1828, (“İçten Dışa ve Dıştan İçe Geçişme Üstüne Yeni Araştırmalar”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi