DONEAU, Hugues (1527-1591) Fransız, hukukçu. Roma Hukuku’nda Rönesans Hümanizmi’nin temsilcilerindendir.
23 Kasım 1527’de Chalon-sur-Saöne’da doğdu, 4 Mayıs 1591’de Altdorf’ta öldü. Soylu bir aileden gelmekteydi. Toulouse Üniversitesi ve Bourges Universitesi’nde hukuk öğrenimi gören Doneau, François Douaren’in öğrencisi oldu. 1559-1572 arasında Bourges Universitesi’nde Roma Hukuku dersleri verdi. Calvinist olması nedeniyle, St. Bartholomew Katliamı’ndan sonra Cenevre’ye kaçmak zorunda kaldı. 1573’te III.Frederic’in çağrısı üzerine Heidelberg Üniversitesi’ndeki ilk hukuk kürsüsünün başına getirildi. 10 yıl süreyle Heidelberg’de yaşayan Doneau, burada Roma kilisesini eleştiren kitapçıklar yazdı. Ancak III.Frederic’in ölümü üzerine yerine gelen VI.Louis, tüm uyruklarını Luthercilik ve Calvinizm karışımı bir mezhebe girmeye zorlayınca, Heidelberg’ i terk etti. 1579’da Leyden ve 1588-1591 arasında Altdorf üniversitelerinde ders verdi.
Doneau, Rönesans Hümanızmi’nin temsilcilerindendir. Bartolistler’in karmaşık mekanizmalı analitik-yorumcu yöntemlerinin Orta Çağ skolastiğine ve otoriteye karşı sarsılmaz itaatini eleştiren 16.yy Fransız Roma hukukçuları, yeni yöntemler geliştirmişlerdi. Bu yeni yöntemlerden faydalanan Doneau, özel hukuk sistemleri üzerinde uzmanlaşarak Roma Hu-kuku’nu iki grupta topladı. Birinci grupta haklar (cogrıitio juris), ikinci grupta bu hakların yargı süreciyle işlerlik kazanması (ratio juris obtinendı) üzerinde durulmaktaydı. Yani haklar ve yargısal işlem, hukuğun özünü oluşturuyordu.
Doneau, en önemli yapıtı olan Commerıtarii juris civilis’te (“Medeni Hukuk Yorumlan”), Roma hukukunu sistemleştirmeyi amaçlamaktadır. Roma özel, hukukunu, Institutes’daki (Hukuk El Kitabı) düzenlemelerden esinlenerek sistemleştirmeyi amaçlayan Doneau’nun bu yapıtı, Fransız Medeni Kanunu’nun hazırlanmasında önemli bir rol oynamıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Opera Omnia, (ö.s.), 12 cilt, 1762-1770 (“Bütün Eserleri”).
• KAYNAKLAR: T.Eyssel, Doneau, sa vie et ses ouvrages, 1860; R.Stintzing, Hugo Donellus m Altdorf, 1869.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi